داوطلب وب‌سایت داوطلب
فائقه اشکوری
یادداشت داوطلب: تنها چند روز پس از اعلام خبر بازگرداندن هفت‌تپه به بخش دولتی با حکم قانونی خلع ید کارفرمای خصوصی؛ حالا فرزانه زیلابی، وکیل هفت‌تپه با دو اتهام «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور» و «فعالیت تبلیغی علیه نظام»، به دادگاه احضار شده است. این اقدام دستگاه قضایی که با واکنش‌هایی از سوی فعالان کارگری و مدنی در شبکه‌های اجتماعی مواجه شد، از چند وجه قابل بررسی است:
-نحوه برخورد حاکمیت با دستاوردهای صنفی کارگران
-چگونگی حفظ دستاوردهای فعالیت صنفی توسط کارگران
مروری بر تجربیات کنشگران صنفی نشان می‌دهد که در شرایطی همچون وضعیت امروز جریان مطالبه‌گری در نیشکر هفت تپه، سیستم‌های ناکارآمد، اقتدارمحور و پر زدوبند به کارشکنی‌هایی روی می‌آورند تا ابعاد پیروزی مطالبه‌گران را کنترل کنند. در چنین شرایطی، سیستم به جای پذیرش دستاوردهای صنفی کارگران، به مقابله با دستاوردهای آن بر می‌خیزد. این در حالی است که رویارویی خصمانه‌ی اقتدار، یک خرده‌دستاورد محسوب می‌شود؛ چرا که به جای فراموش شدن مکانیسم پیروزی و پیگیری دیگر مطالبات، از جمله آزادی فعالان کارگری زندانی؛ مطالبات پررنگ می‌شود و فشار برای تغییر وضع موجود که قبلا در حلقه‌ی کوچکتری پیگیری می‌شد، ابعاد بزرگتر و قدرتمندتری به خود می‌گیرد.
در چنین شرایطی، چند اشتباه کوچک دیگر از سوی سیستم کافی‌ست تا مطالبه صنفی کارگران یک واحد صنفی به مطالبه‌ای عمومی که قابل پیگیری توسط گروههای مختلف اجتماعی است، تبدیل شود. اتهام «امنیت ملی» به وکیل پرونده هفت‌تپه، به ویژه تصدیق می‌کند که مطالبه هفت‌تپه می‌تواند به عنوان کارزار تغییر در ابعاد ملی پیگیری شود و به ریزش برخی زد و بندهای افراد متصل به قدرت منجر شود. حتی قبل از پیگیری در بعد ملی، بخش‌هایی از سیستم ناچار خواهد بود به تغییری دردناک با حذف زدوبندهای کم‌اهمیت‌تر تن بدهد، تا قانون‌مداری خود را اثبات کند.
ویدیو حمایت کارگران هفت‌تپه
کارشکنی در برابر موفقیت؛ اشتباه بزرگ سیستم‌های ناکارآمد است که همه را علیه خود متحد می‌کند
از زمان احضار فرزانه زیلابی، سکوت و رخوت معمول پسا-دستاورد شکسته شد و در ابعادی بزرگتر از خود خبر خلع ید کارفرمای خصوصی، حلقه‌های بزرگتری را درگیر کرد. نه تنها کارگران نیشکر هفت‌تپه؛ که افراد و سازمان‌های حقوق بشری، صنفی و حتی افراد و گروههای مختلف و متضاد سیاسی داخلی و خارجی را همصدا، به پشتیبانی از وکیل هفت‌تپه و محکومیت پرونده‌سازی واداشت. دیگر وکلای نگران مصونیت حرفه‌ای، نگرانی خود را از پرونده‌سازی اعلام و کارشکنی را محکوم کردند؛ موجی از حمایت، شبکه‌های اجتماعی را در نوردید و در نهایت شماری از وکلای دادگستری، روز «جمعه» ۲۴ اردیبهشت‌ماه، با نوشتن بیانیه‌ای با نام «دادگر بی‌همتا» نسبت به احضار فرزانه زیلابی، وکیل مدافع پرونده هفت تپه واکنش نشان دادند و خواستار بستن پرونده شدند.
در ادامه و در حالی که تا پیش از این، نام فعالان کارگری جنبش آزادسازی هفت‌تپه فراموش شده بود؛ اما گروهی از هنرمندان که در حساب کاربری خود را «بی‌تفاوت نیستیم» معرفی کرده‌اند، نام فعالان زندانی را بر سر زبان‌ها انداختند: #هیراد_پوربداقی #هفت_تپه #سپیده_قلیان #فعالان_کارگری #فرزانه_زیلابی
توییت هنرمندان
به همین ترتیب کاربران و نهادهای مدنی از ابعاد دیگر کارشکنی سیستماتیک پس از دستاورد آزادسازی هفت‌تپه خبر دادند: «دور جدیدی از فشارها همانند کاهش سهم آب کشاورزی شرکت هفت‌تپه و قطع برق به دلیل بدهی»
پس‌لرزه‌های قابل پیش‌بینی
از روزهای آغازین پس از اعلام خبر خلع ید کارفرمای خصوصی از نیشکر هفت‌تپه، کنشگران و آگاهان حوزه کارگری با استناد به برخی تجربیات گذشته، احتمال بروز واکنش‌های خصمانه از سوی حاکمیت نسبت به این دستاورد صنفی را پیش بینی کرده بودند و به همین دلیل بر ضرورت تداوم مسیر مطالبه‌گری هوشمندانه توسط کارگران اصرار می‌کردند.
«بازگشت هفت‌تپه به مالکیت دولت، آغاز مسیری است که با پنج سال مجاهدت کارگران این شرکت و حامیانشان حاصل شد. حل مشکلات جاری این شرکت و اتمام پرونده سازی برای کارگران، دانشجویان و حالا فرزانه زیلابی، وکیل شرافتمند کارگران به جرم دفاع از حقوق موکل، متمم ضروری این اتفاقات مبارک است.»
ضرورت هوشیاری فعالان کارگری در هیاهوی انتخابات
به اذعان فعالان باسابقه حوزه کارگری، همزمانی انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم و اعلام کاندیداتوری ابراهیم رئیسی «رئیس دستگاه قضاء» با اعلام خبر خلع ید کارفرمای هفت‌تپه از سوی قوه قضاییه و نهادهای چون دیوان محاسبات ، اقدامی در جهت بهره‌برداری سیاسیون و اصحاب قدرت از تمام ظرفیت‌های مردمی موجود برای جلب آراء حداکثری در انتخابات پیش روست. در این هیاهوی انتخاباتی، کوچکترین عمل جمعی می‌تواند رنگ و بوی سیاسی به خود بگیرد و برخی نامزدها تلاش خواهند کرد که آنها را دستمایه قرار بدهند یا از فضا به نفع خود استفاده کنند.
در این میان استفاده از قدرت تحلیل و پیش‌بینی سیاسی، این توانمندی را در فعالان کارگری افزایش خواهد داد که اجازه ندهند، مطالبات صنفی سمت و سوی سیاسی به خود بگیرد. در دوره قبل از انتخابات، فعالان صنفی بیش از هر زمان دیگری مشغول تمرین و بازسازی و صف‌آرایی‌اند؛ از ظرفیت‌سازی و بازتولید و نوسازی انگاره‌ها و انگیزه‌ها تا شناسایی شخصیت‌های تاثیرگذار، تربیت و ارتباط با فعالان یا حامیان تازه‌نفس و و فرمول و شبکه‌سازی و کسب محبوبیت عمومی مشغولند و هر چند مراقب هستند که هزینه‌ی فردی یا جمعی برای جنبش به بار نیاورند، ولی از دریچه پیش از انتخابات برای طرح عمومی مطالبات خود در فضای عمومی جامعه بیشترین بهره را می‌برند. فعالان می‌دانند که با وجود آزادی نسبی پیش‌انتخاباتی، فشار واقعی هنوز برداشته نشده و در پساانتخابات، فصل پرونده‌سازی، فشارهای غیررسمی و مشکوک، دستگیری یا احضار در راه است . در این مسیر، آنها از دستگیری یا احضار به اندازه شهروندان عادی نمی‌ترسند و قدم به قدم در پیگیری مطالبات خود ظرفیت چالش‌های بزرگتری را پیدا می‌کنند.
به ويژه آنکه کارشکنی‌ها و فشارهای وارد شده از سوی اصحاب قدرت ماهیتا طبیعت و کارکردی دوگانه دارند؛ برچسب‌ها و فشارهایی که ممکن است قشری از شهروندان را به سکوت وا دارد، برای طیف دیگری از افراد که تا چندی پیش شهروند بی‌عمل بوده‌اند به معنی ایجاد آمادگی ذهنی برای ورود به حوزه مطالبات صنفی یا مدنی است. همین‌طور فعالان صنفی و مدنی با هر رویداد جدیدی، مکانیسم فشارهای جدید را تحلیل می‌کنند و واکنش درخور نشان می‌دهند. آنها تلاش می‌کنند راه‌حل‌هایی منعطف بیابند که در شرایط آینده با تقسیم نقش‌های گوناگون رهبری، هنگام گسترش مطالبات؛ هزینه آن را پایین بیاورند و از یک جنبش، دستاوردها و خرده‌دستاوردهای زنجیره‌وار و ماندگاری برچینند که با دقت از آنها حراست می‌شود. چرا که هیچ دستاوردی- حتی خرده‌دستاوردی ناشی از اشتباه قدرتمداران- ارزان به دست نیامده است.
