فراخوان فدراسیون بین المللی روزنامه نگاران: کمپینی جهانی برای مقابله با آزار زنان در محیط کار!

به گزارش داوطلب؛ چند روز پیش و همزمان با ۲۵ نوامبر روز جهانی منع خشونت علیه زنان؛ اتحادیه‌های روزنامه‌نگاران از دولت‌ها خواستند تصویب کنوانسیون ۱۹۰ سازمان بین‌المللی کار را تسریع بخشند. فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران (IFJ) و سازمان‌های وابسته به آن، در کمپینی جهانی از دولت‌ها خواستند برای کمک به ریشه‌کن کردن خشونت در محل کار به کنوانسیون ۱۹۰ سازمان بین‌المللی کار که سازوکارهای مرتبط با منع خشونت و آزار و اذیت در دنیای کار را ترویج می‌کند، بپیوندند. با وجود اینکه به نظر می‌رسد؛ پذیرش مقاوله‌نامه‌های بنیادین حق آزادی تشکل‌ها و مذاکره جمعی، پیش‌زمینه تصویب چنین کنوانسیونی است ؛ هر عضوی که کنوانسیون را تصویب ‌کند، حق همه افراد را برای داشتن محیطی عاری از خشونت، آزار و اذیت، به رسمیت خواهد شناخت. این کمپین تاکید می‌کند که اتحادیه ها و تشکل‌های کارگری باید با دولت های خود لابی کنند، تا از کنوانسیون و توصیه ILO در مورد خشونت و آزار و اذیت در دنیای کار حمایت کنند.

اتحادیه‌های کارگری علیه خشونت جنسیتی

خشونت مبتنی بر جنسیت یکی از شایع ترین موارد نقض حقوق بشر در جهان است. بنابر گزارشها، بیش از ۳۵ درصد از زنان در سراسر جهان خشونت فیزیکی و یا جنسی را تجربه کرده‌اند و بین ۴۰ تا ۵۰ درصد از زنان تماس فیزیکی یا سایر اشکال آزار جنسی را در محل کار تجربه می‌کنند. این در حالیست که بر اساس آمار فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران، تقریباً دوسوم از زنان در رسانه‌ها در رابطه با کارشان، ارعاب، تهدید یا سوءاستفاده را تجربه کرده‌اند. بر اساس گزارشهای این نهاد صنفی بین‌المللی؛ سوءاستفاده می‌تواند همکاران و مافوق، منابع، کاربران قدرتمند یا ناشناس در رسانه‌های اجتماعی را شامل شود. علاوه بر اینها، نتایج نظرسنجی جهانی یونسکو-ICFJ که به بررسی ابعاد خشونت آنلاین علیه زنان روزنامه‌نگار می‌پردازد، نشان می‌دهد که ۷۳ درصد از زنان روزنامه‌نگار در طول کار خود خشونت آنلاین را تجربه کرده‌اند. ۲۰ درصد از آنها نیز گزارش کرده‌اند که به دنبال خشونت آنلاین، مورد حمله یا تعرض آفلاین قرار گرفته‌اند. علاوه بر این، ۱۷ درصد از زنان روزنامه نگار پاسخ دهندگان گفته‌اند که به دلیل خشونت آنلاین خودسانسوری می‌کنند.

حالا فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران(IFJ) در کنار جنبش جهانی اتحادیه‌های کارگری در اقدامی برای پایان دادن به خشونت مبتنی بر جنسیت در محل کار و مبارزه برای پیوستن دولت‌ها به یک کنوانسیون بین‌المللی جدید برای مقابله با اشکال مختلف خشونت مبتنی بر جنسیت که در دنیای کار رخ می‌دهد، ایستاده است. فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران با استناد به گزارش نظرسنجی‌های منتشر شده می‌گوید؛ آزار و اذیت در محیط کار، تأثیرات وحشتناکی بر آزادی بیان داشته و زنان روزنامه‌نگار را به خودسانسوری سوق داده و بر رفاه و زندگی شخصی آن‌ها تأثیر گذاشته است به نحوی که بسیاری از روایت‌ها توسط زنان به دلیل ترس از تلافی یا کشته شدن گفته نمی‌شود. IFJ از روزنامه‌نگاران خواسته تا از طریق اتحادیه‌ها و تشکل‌های صنفی و همچنین ایجاد شبکه‌ای از روزنامه‌نگاران زنی که به هر شکلی آزار و خشونت جنسیتی را تجربه کرده‌اند، شواهد و اسناد لازم برای متقاعد کردن دولت‌ها به تصویب قوانین و مقررات حمایتی را جمع‌آوری کنند. سخن گفتن از موارد و اشکال آزار، به اشتراک‌گذاری روایت‌های آزار، جمع‌آوری امضاء برای متقاعد کردن دولت‌ها به تصویب قوانین حمایتی و مقابله با آزارگران، استفاده از ظرفیت فعالان سیاسی، نمایندگان مجلس و مسولان دولتی برای تاثیرگذاری در سیاست‌گذاری‌ها در این خصوص، برگزاری کارگاه آگاه‌سازی انواع خشونت جنسیتی در محیط کار از جمله مواردی است که به روند مقابله با آزارجنسیتی در محیط کار کمک می‌کند.

در ایران نیز، روایت‌های مختلفی از آزار و اذیت روزنامه‌نگاران زن منتشر شده است. به خصوص در دو ساله گذشته و همزمان با شکل‌گیری جنبش METOO در ایران که در آن تعدادی از زنان ادعا می‌کردند از سوی چهره‌های مشهور در عرصه فرهنگ و هنر مورد تعرض و سوء استفاده جنسی قرار گرفته‌اند؛ تعدادی از روزنامه‌نگاران زن نیز از لایه‌های پنهان آزار و اذیت جنسیتی در مطبوعات ایران، پرده برداشتند. هرچند انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران در آن مقطع اعلام کرد با تشکیل کمیته‌ای به دنبال پیگیری صحت و سقم ادعاهای مطرح شده است اما هرگز گزارشی رسمی از روند این پیگیری این ادعاها توسط این نهاد صنفی منتشر نشد.

درباره کنوانسیون 190

سازمان بین المللی کار (ILO) کنوانسیون ILO C190 را در ۲۰ ماده و برای پایان دادن به خشونت و آزار و اذیت در دنیای کار و همچنین توصیه ۲۰۶ را در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۹ به تصویب رساند.

تا به امروز تنها هشت کشور شامل آرژانتین، اکوادور، فیجی، فنلاند، نامیبیا، سومالی، اسپانیا و اروگوئه این کنوانسیون را تصویب کرده‌اند. بر اساس تعریفی که محتوای این کنوانسیون از تعریف خشونت علیه زنان دارد؛ اصطلاح «خشونت و آزار و اذیت» در دنیای کار به طیفی از رفتارها و اعمال غیرقابل قبول یا تهدیدهای آن اشاره دارد که هم می‌تواند یک بار اتفاق بیافتد و هم به صورت مداوم تکرار شود. آسیب روانی، جنسی یا اقتصادی، شامل انواع خشونت و آزار جنسیتی است. کنوانسیون تاکید می‌کند که اصطلاح «خشونت و آزار مبتنی بر جنسیت» به معنای خشونت و آزار و اذیت افراد بر اساس جنیست آنهاست و شامل آزار و اذیت جنسی می شود.

این کنوانسیون از کارگران(رسمی و غیررسمی)، کارمندان، افراد تحت آموزش( از جمله کارآموزان)، داوطلبان، جویندگان کار و متقاضیان کار در برابر انواع خشونت در محیط کار حمایت می‌کند.

خشونت در محیط کار شامل چه مواردی می‌شود

بر مبنای کنوانسیون ۱۹۰ سازمان جهانی کار؛ منظور از خشونت در محیط کار شامل موارد زیر می‌شود؛

الف) محل کار افراد شامل فضاهای عمومی و خصوصی

ب) اتاق کار، محل استراحت، محل غذاخوری، سرویس بهداشتی و محل تعویض لباس

ج) در طول سفرهای مربوط به کار، سفر، آموزش، رویدادها یا فعالیت های اجتماعی
د) از طریق روابط مرتبط با کار، از جمله ارتباطات مجازی و آنلاین

ه) در محل اقامتی که کارفرما تدارک می‌بیند

و) هنگام رفت و آمد به محل کار

تعهدات دولت‌ها در مقابل کنوانسیون

کنوانسیون ۱۹۰ از دولت‌های عضو می‌خواهد ، مطابق با قوانین و شرایط ملی و با مشورت سازمان‌های کارفرمایی و کارگری نماینده، رویکردی فراگیر، یکپارچه و متناسب با جنسیت را برای پیشگیری و حذف خشونت و آزار و اذیت در دنیای کار اتخاذ کنند. اتخاذ چنین رویکردی شامل موارد زیر است:
– منع خشونت و آزار در قانون
– حصول اطمینان از اینکه سیاست های مربوطه به خشونت و آزار و اذیت مورد رسیدگی قرار می‌گیرند
– اتخاذ یک استراتژی جامع به منظور اجرای اقدامات پیشگیرانه و مبارزه با خشونت و آزار و اذیت
– ایجاد یا تقویت مکانیسم‌های اجرایی و نظارتی
– تضمین دسترسی به درمان و حمایت موثر از قربانیان( کارگران رسمی و غیررسمی)
– راهنمایی، آموزش ، افزایش آگاهی
– اطمینان از ابزارهای مؤثر بازرسی و بررسی موارد خشونت و آزار و اذیت، از جمله از طریق بازرسی های کار یا سایر نهادهای ذیصلاح.

علاوه بر موارد بالا، هر دولتی که به کنوانسیون ۱۹۰ سازمان جهانی کار می‌پیوندد، باید در مورد ادعاها و شکایت‌های حقوقی مطرح شده، اقدامات زیر انجام دهد:

– اطمینان از دسترسی آسان به راه حل های مناسب و مؤثر و گزارش دهی ایمن، عادلانه و مؤثر و سازوکارها و رویه های حل اختلاف در موارد خشونت و آزار و اذیت در محیط کار شامل ؛ رویه‌های شکایت و تحقیق و همچنین، در صورت لزوم، مکانیسم‌های حل اختلاف در سطح محل کار؛
– مکانیسم های حل اختلاف خارج از محل کار
– روند برگزاری دادگاه ها
– حفاظت در برابر قربانی شدن یا انتقام از شاکیان، شاهدان و افشاگران
– اقدامات حمایتی قانونی، اجتماعی، پزشکی و اداری برای شاکیان و قربانیان بدون تبعیض
– حفاظت از حریم خصوصی افراد درگیر و محرمانگی، تا حد امکان و در حد مقتضی
– فراهم کردن امکاناتی که قربانیان خشونت و آزار و اذیت مبتنی بر جنسیت در محیط کار دسترسی مؤثری به مکانیسم‌ها، پشتیبانی، خدمات و راه‌حل‌های حل اختلاف داشته باشند

تاکید بر حقوق اساسی کار

نکته مهم در تاکیدات کنوانسیون ۱۹۰ و الزام دولت‌ها به رعایت مفاد این کنوانسیون این است که به منظور جلوگیری و از بین بردن خشونت و آزار و اذیت در محیط کار، هر یک از اعضا باید اصول و حقوق اساسی در کار، یعنی آزادی تشکل و به رسمیت شناختن مؤثر حق مذاکره جمعی، حذف همه اشکال کار اجباری ، لغو مؤثر کار کودکان و رفع تبعیض در رابطه با شغل و همچنین ترویج کار شایسته را به رسمیت شناخته باشند. تاکید سازمان جهانی کار بر این موارد در حالیست که جمهوری اسلامی ، همچنان به مقاوله‌نامه های بنیادین ۸۷ و ۹۸ سازمان جهانی کار که بر حق آزادی تشکلیابی، سازماندهی و مذاکره جمعی تاکید می‌کند، نپیوسته است.