داوطلب وب‌سایت داوطلب
به گزارش داوطلب: شعبه 15 دادگاه انقلاب اسلامی پس از رسیدگی به پرونده نیلوفر حامدی و الهه محمدی، هر 2 متهم را در 3 عنوان اتهامی مجرم شناخته و رای خود را صادر کرد. براساس این رای، الهه محمدی خبرنگار روزنامه هم‌میهن با اتهاماتی چون “همکاری با دولت متخاصم آمریکا” به تحمل 6 سال حبس، “اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم بر ضد امنیت کشور” 5 سال حبس و به اتهام “فعالیت تبلیغی علیه نظام ” به تحمل یک سال حبس محکوم شد. همچنین نیلوفر حامدی خبرنگار روزنامه شرق نیز به اتهام همکاری با “دولت متخاصم آمریکا” به تحمل 7 سال حبس، “اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم بر ضد امنیت کشور” 5 سال حبس و به اتهام “فعالیت تبلیغی علیه نظام” به تحمل یک سال حبس محکوم شد.
دادگاه در عین حال هر دو روزنامه‌نگار را با توجه به آنچه «اقدامات ضد امنیتی به استناد بندهای پ، ح و ذ ماده 23 قانون مجازات اسلامی» خوانده، به عنوان مجازات تکمیلی به مدت 2 سال از عضویت در احزاب، گروه‌ها، دسته‌جات سیاسی و فعالیت در فضای مجازی، رسانه‌ها و مطبوعات منع کرده است.
گفتنی است، درصورت تایید حکم از سوی دادگاه تجدید نظر، متهمان مجازات اشد (6 سال حبس برای الهه محمدی و 7 سال حبس برای نیلوفر حامدی) را تحمل خواهند کرد.
قوه قضائیه مدعی است که در پرونده هر دو روزنامه‌نگار، مستنداتی از ارتباط با برخی نهادها و افراد مرتبط با دولت آمریکا وجود دارد که به صورت آگاهانه انجام می‌شده و اهداف ضد امنیتی را دنبال می‌کرده است. در روزهای گذشته، برخی رسانه‌های وابسته به حکومت ایران با انتشار فایل‌های صوتی از مکالمات این دو روزنامه‌نگار با برخی افراد و پخش مطالبی با عنوان اعترافات نیلوفر حامدی و الهه محمدی تلاش کرده‌اند با به زعم خود، اقناع افکار عمومی این پرونده‌سازی امنیتی را تکمیل کنند.
با این حال، صدور احکام سنگین و کم سابقه برای دو روزنامه‌نگاری که در جریان وقایع پس از کشته شدن مهسا(ژینا) امینی، بازداشت شده و بیش از یک سال است در زندانند، با واکنش برخی اهالی رسانه، روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی مواجه شد.
انجمن صنفی روزنامه‌نگاران؛
«با حکم صادره مخالفیم!»
ساعاتی پس از انتشار خبر صدور این احکام، انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران بیانیه‌ای درباره حکم دادگاه بدوی الهه محمدی و نیلوفر حامدی صادر کرد.
انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران در این بیانیه تاکید کرده که در طول یک سال گذشته بارها از طریق نامه‌نگاری با مسئولان ارشد کشور و دیدار با مقام‌های محترم قضایی و اجرایی و… کوشیده زمینه رفع اتهام و آزادی این دو همکار خود را فراهم کند. اما هیچ یک از توضیحات و رایزنی‌های مورد توجه قرار نگرفته است.
در بخش دیگری از این بیانیه با اشاره به اتهامات مطرح شده علیه این دو روزنامه‌نگار آمده است:« بسیاری از حقوقدانان در طول ماه‌های گذشته در نوشته‌ها و گفته‌هایشان استفاده از این عناوین اتهامی را برای الهه محمدی و نیلوفر حامدی از نظر موازین حقوقی نامتناسب ارزیابی کرده و آن را محل اشکال دانسته‌اند. روشن است که دستگیری این دو نفر پس از انتشار گزارش‌های مربوط به حوادث سال گذشته رخ داد و اگر قرار بود همکاران ما به اتهاماتی که در این احکام عنوان شده مجرم شناخته شوند، می‌بایست در زمان وقوع جرم دستگیر می‌شدند.»
انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران در ادامه این بیانیه اعلام کرده که «با این حکم مخالف است و آن را نمی‌پذیرد.»
متن این بیانیه با واکنش‌هایی از سوی برخی کاربران در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مواجه شد. از جمله اینکه انجمن صنفی از ظرفیت‌های لازم برای پیگیری حقوقی وضعیت روزنامه‌نگاران زندانی برخوردار نیست و همچنان در زمینه حفاظت از حقوق روزنامه‌نگاران محافظه‌کارانه عمل می‌کند و یا اینکه چرا به جای محکومیت آراء صادره، صرفا به مخالفت با این آراء بسنده کرده است.
طوفان توئیتری برای الهه_نیلوفر
واکنش‌ها به احکام صادر شده برای نیلوفر حامدی و الهه محمدی اما به اینجا ختم نشد. شامگاه یکشنبه تلاش برخی روزنامه‌نگاران و فعالان رسانه برای محکومیت این اتفاق به راه‌اندازی یک طوفان توئیتری با هشتگ #الهه_نیلوفر انجامید. بررسی‌های “روزنامه‌بررسی داوطلب” از آنالیز تکرار هشتگ #الهه_نیلوفر در توئیتر فارسی نشان می‌دهد که در فاصله ساعت 21 شب 30 مهر ماه تا صبح دوشنبه اول آبان ماه این هشتگ، حدود 200 بار از سوی کاربران، توئیت و رتوئیت شده است. همچنین برخی کاربران نیز از هشتگ‌های #الهه_محمدی و #نیلوفر_حامدی برای شرکت در این طوفان توئیتری استفاده کردند که تعداد این هشتگ‌ها نیز بین 57 تا 66 متغییر است. تقبیح و محکومیت حکم صادره برای این دو روزنامه‌نگار زندانی محور اصلی توئیت‌های کاربران را تشکیل می‌داد.
همچنین در برخی از توئیت‌ها به اظهارنظر “ماشاالله شمس‌الواعظین” از اعضای هیات مدیره انجمن توقیف شده روزنامه‌نگاران ایران واکنش‌های تندی نشان داده شده است. این فعال رسانه‌ای در گفتگویی با بی‌بی‌سی فارسی که پس از صدور حکم الهه محمدی و نیلوفر حامدی انجام شده، در اظهارنظری متفاوت گفته است”توقع داشتیم حکم نیلوفر حامدی و الهه محمدی خیلی شدیدتر باشد و از این بابت خوشحالم.” برخی از کاربران توئیتر با توئیت‌هایی چون ” آقای شمس‌الواعظین چی بر سرتان آمده که حقوق قانونی خودتون رو فراموش کردید و نه تنها در کنار روزنامه‌نگاران دیگر به رای صادره اعتراض نمی‌کنید که از انصاف قاضی ابراز خوشحالی می‌کنید!” به این اظهارت واکنش نشان دادند.
چه باید کرد!
مجموع وقایع شبانه‌روز گذشته از صدور احکام طویل‌المدت برای روزنامه‌نگاران زندانی تا واکنش‌ها به این احکام نشان می‌دهد که دستگاه قضایی و امنیتی در طول یک سال گذشته بدون وجود اهرم فشاری از سوی سردبیران و صاحبان رسانه‌ها، روزنامه‌نگاران و تشکل‌های صنفی آنها، به پرونده‌سازی علیه روزنامه‌نگاران زندانی مشغول بوده و از هیچ کوششی برای سنگین‌تر کردن بار اتهامات امنیتی این پرونده کوتاهی نکرده است.
ادبیات به کار رفته در بیانیه انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران که نشان دهنده تضعیف جدی وجهه سازمانی و کنشگرانه این نهاد صنفی است، برگزاری یک طوفان توئیتری با مشارکت اندک روزنامه‌نگاران، سکوت سردبیران و مدیران رسانه در مقابل آراء صادر شده همگی نشان می‌دهد که روزنامه‌نگاری در ایران در نتیجه سرکوب‌ها و نقض گسترده آزادی بیان بیش از گذشته در مسلخ قرار گرفته است. برای رهایی از این مسلخ اما باید دوباره به قدرت روزنامه‌نگاران تکیه کرد و با درک اهمیت تاب‌آوری در شرایط پرمخاطره از ادامه تلاش‌ها برای زدن آخرین میخ بر تابوت روزنامه‌نگاری در ایران جلوگیری کرد. گرچه فقدان امنیت شغلی در میان روزنامه‌نگاران، امکان کنشگری اثربخش را برای بسیاری از آنان محدود کرده، اما صاحبان رسانه و تشکل‌های صنفی می‌توانند با استفاده از افزایش ظرفیت سازماندهی و توان چانه‌زنی خود نقش موثرتری در پیشبرد مطالبات روزنامه‌نگاران، بویژه روزنامه‌نگاران زندانی داشته باشند.
