داوطلب وب‌سایت داوطلب
تارنمای داوطلب: اگر مراحل برگزاری اعتراضات جمعی را به چند بخش تقسیم کنیم، یکی از مهمترین مراحل آن پس از شناسایی روندهای سازماندهی و شیوه بیان مطالبات، چگونگی برخورد و مواجهه با اعتراضات از سوی مقامات است. بررسی شیوه مواجهه با اعتراضات و کنش‌های صنفی و کارگری به ویژه در ایران نشان می‌دهد که مقامات انتظامی و امنیتی در سه مرحله تلاش می‌کنند تا با رهبران و فعالان درگیر در این اعتراضات برخورد کنند. این مراحل که گاهی ممکن است در امتداد یکدیگر رخ دهد و گاهی منحصرا در یک مرجله اتفاق بیافتد، عبارتند از؛
مرحله پیش از شروع اعتراضات
این مرحله از مواجهه و برخورد با فعالان یک جریان اعتراضی معمولا زمانی رخ می‌دهد که فراخوانی برای برگزاری اعتراضات از سوی تشکل‌ها یا فعالان صنفی و کارگری منتشر شده باشد. نمونه‌هایی از این شیوه مواجهه را در بازداشت و پرونده‌سازی علیه فعالان صنفی معلمان و یا فعالان کارگری پس از صدور فراخوان‌هایی برای تجمعات اعتراضی دیده‌ایم.
مرحله برگزاری اعتراضات
این مرحله چنانکه مشخص است در زمان برگزاری تجمعات و اعتصابات کارگری و صنفی رخ می‌دهد. تهدید به اخراج از کار، جریمه‌های نقدی، بازداشت و پرونده‌سازی قضایی و امنیتی معمولا در پی شرکت در یک تجمع یا اعتصاب صنفی رخ می‌دهد. این مرحله بیشترین پوشش خبر را از سوی رسانه‌ها به خود اختصاص می‌دهد.
مرحله پس از برگزاری اعتراضات
یکی از مراحلی که افکار عمومی و رسانه‌ها نیز نسبت به آن کمتر حساسیتی نشان می‌دهند، مرحله پس از برگزاری اعتراضات و مواجهه با فعالان صنفی و کارگری است. معمولا بیشترین میزان بازداشت‌ها و تهدیدها و برخوردها با فعالان و رهبران اعتراضات در این مرحله که جامعه تصور می‌کند اعتراضات خاموش شده یا مطالبات به نتیجه رسیده، رخ می‌دهد. مرحله‌ای که می‌توان از آن به عنوان دوره «برزخی» یک جریان اعتراضی نام برد و نمونه‌های آن را همین روزها پس از فروکش کردن نسبی اعتراضات پرستاران در ایران می‌بینیم.
در این مرحله که جامعه حساسیتش را نسبت به خبرهای اعتراضات از دست داده، در برخی از مواقع سرکوب‌ها با شدت بیشتری ادامه پیدا می‌کند تا یک جریان اعتراضی و البته مطالبه‌گر از درون دچار اضمحلال و فروپاشی شود.
در چنین شرایطی راه چاره چیست و چگونه می‌توان از فعالان و رهبران صنفی و کارگری حمایت کرد؟!
زمانی که کارگران و رهبرانی که در جریان اعتراضات کارگری فعال بودند با تهدید اخراج یا شکایت مواجه می‌شوند، انجام اقدامات خاصی برای حمایت از آنها و حفظ جنبش اعتراضی بسیار مهم است. از جمله این اقدامات عبارتند از؛
– افزایش پوشش حفاظتی و حمایت قانونی:
ارائه کمک حقوقی فوری به کسانی که تهدید به اخراج یا شکایت می‌شوند در این شرایط ضروری است. این شامل سازماندهی تیم های حقوقی برای دفاع از حقوق کارگران و به چالش کشیدن هرگونه اخراج ناعادلانه یا دعوای تلافی جویانه است. این بر عهده اتحادیه ها و تشکل‌های کارگری است تا بهترین حمایت حقوقی را جلب کنند.
آنها باید به طور سیستماتیک هرگونه تهدید یا اقدامات تلافی جویانه را مستند کنند و کارگران و فعالان صنفی را تشویق کنند که این موارد را گزارش دهند. این مستندات می‌تواند به عنوان مدرک در چالش‌های حقوقی و همچنین در زمینه اطلاع رسانی کمک‌کننده باشد. در
– سازماندهی اقداماتی برای ابراز همبستگی:
سازماندهی اقداماتی برای اعلام همبستگی با کارگران و فعالانی که تهدید یا بازداشت شده‌اند، مانند اعتصاب، تجمع، یا تظاهرات عمومی، نشان دهنده قدرت جمعی است و می‌تواند مسئولان را تحت فشار قرار دهد تا از اقدامات تنبیهی خودداری کنند. راه‌اندازی طومارها و انتشار بیانیه‌های عمومی در محکومیت اقدامات تلافی‌جویانه در این مرحله ضروری است و می‌تواند حمایت عمومی را جلب کند.
– گفتگو و مذاکره:
گفتگو و مذاکره برای حل و فصل اختلافات با مسئولان در این مرحله ضروری است و باید از هر امکانی برای کاهش تنش و به نتیجه رسیدن همزمان مطالبات استفاده کرد. میانجی‌گری از طریق یک شخص یا گروه ثالث بی‌طرف گاهی اوقات می‌تواند شرایط بحرانی را مدیریت کند.
– مکانیسم های پشتیبانی داخلی:
برای کاهش ریسک، اعضای یک جریان اعتراضی باید نقش رهبری را به صورت چرخشی بر عهده بگیرند. این می تواند کار مقامات را برای هدف قرار دادن افراد خاص دشوارتر کند.
از قدرت رسانه‌ها غافل نشوید
در هر سه مرحله پیش، همزمان و پس از برگزاری اعتراضات، نقش جریان‌سازی رسانه‌ای و ارائه اطلاعات در مورد کسانی که در معرض تهدید هستند، نقشی انکارناشدنی است. به اشتراک گذاری عمومی اطلاعات از طریق رسانه‌ها در مورد تهدیدات و انتقام جویی های کارگران می‌تواند تاکتیک های مورد استفاده علیه معترضان را افشا کند. این می‌تواند از تلافی بیشتر جلوگیری کند.
همچنین با گفتن داستان های شخصی افراد تحت تهدید، جنبش می‌تواند همدلی و حمایت مردم را جلب کند. هنگامی که مردم هزینه های انسانی انتقام را می‌بینند، به احتمال زیاد در کنار کارگران و فعالان یک جنبش قرار می‌گیرند. توجه مثبت رسانه ها می‌تواند نظارت بر اقدامات تلافی‌جویانه را افزایش دهد و هزینه انجام اینگونه اقدامات علیه یک جریان اعتراضی را بالا ببرد. در مجموع اتخاذ این راهکارها، تضمین می‌کند که جنبش قوی باقی بماند و تا حدود زیادی از حقوق کارگران محافظت شود.
