داوطلب وبسایت داوطلب
تارنمای داوطلب: با وجود گسترده شدن فضای امنیتی بر روند پیگیری مطالبات صنفی و کارگری در ماههای اخیر و پس از وقوع ناآرامی‌های اجتماعی در ایران، اعتراضات کارگری با ورود به سه ماهه آخر سال ۱۴۰۱، با میدان‌داری کارگران و کارکنان عملیاتی مناطق پالایشگاهی نفت، گاز و پتروشیمی وارد فاز جدیدی شده است. کارگران شاغل در این مناطق پس برگزاری چندین نوبت تجمع اعتراضی و اعتصاب صنفی در ماههای گذشته، حالا با توالی زمانی نزدیک‌تر و گستردگی بیشتری مطالبات خود را از طریق برگزاری تجمعات صنفی دنبال می‌کنند. با وجود اینکه نمی‌توان به آمار دقیقی از تعداد تجمعات برگزار شده رسید اما بررسی‌های «داوطلب» از خبرهای منتشر شده از اعتراضات کارگری در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد تنها در دی ماه ۱۴۰۱، نزدیک به ۲۰ مورد تجمع اعتراضی از سوی کارگران مناطق عملیاتی نفت،گاز و پتروشیمی در لیست اعتراضات کارگری ثبت شده است.
این اعتراضات ظاهرا بدون داشتن پشتوانه سازمانی و تشکیلاتی، صرفا با فراخوان‌های مجازی و با هماهنگی‌های صورت گرفته در گروههای مجازی میان فعالان کارگری پالایشگاههای مختلف گاه به صورت پراکنده و گاه به صورت همزمان و سراسری برگزار شده است. شرکت کنندگان در این تجمعات اعتراضی خواستار اجرای ماده ۱۰ قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت، حذف مالیات زیاد از حقوق‌ها، حذف سقف حقوقی، افزایش حقوق و دستمزد، پرداخت پاداش بازنشستگی، بهبود خدمات رفاهی و وضعیت بهداشت و درمان، ابطال اساسنامه صندوق نفت و رسیدگی به دیگر مطالباتشان هستند. . اواسط آبان ماه ۱۴۰۱ ، این اعتراضات با اعتصاب غذای سه روزه کارکنان نفت همراه بود که با وعده‌هایی مبنی بر اجرای قریب‌الوقوع ماده ۱۰ و افزایش حقوق در بودجه ۱۴۰۲همراه بود که ظاهرا همچنان به نتیجه مطلوب نرسیده است. در کنار کارگران عملیاتی نفت و گاز و پتروشیمی که به روند حاکم بر شرایط کاری خود و افزایش شکاف مزدی میان کارگران عملیاتی و رسمی معترض هستند،
در کنار کارگران عملیاتی مناطق نفت، گاز و پتروشیمی؛ کارگران ارکان ثالث مناطق نفت و گاز نیز در یک ماه گذشته به پایین آمدن حقوق‌ها و کسر ساعات اضافه کاری و تعطیل کاری اعتراض کردند طبق فراخوانی که در برخی گروههای مجازی کارگری منتشر شده بود، روز سوم دی ماه به عنوان روز تجمع و اعتراض صنفی کارکنان ارکان ثالث انتخاب شد. در این فراخوان همچنین از همه نیروهای پیمانی، قرارداد مستقیم و رسمی هم خواسته شد تا به اعتراضات بپیوندند. با این حال پس از برگزاری این کنش اعتراضی، برخوردهایی با برخی از کارگران شرکت کننده در اعتراضات صورت گرفت. به عنوان مثال، ۱۰ نفر از کارگرانی که در تجمع روز سوم دی شرکت کرده بودند، از روز شنبه، پشت درهای حراست نگه داشته شده و از ورود به محل کار منع شدند و حراست فیزیکی پالایشگاه سوم، بازگشت به کار این کارگران را منوط به ارائه تعهد با ثبت رسمی در دفتر ثبت اسناد کرد.
اعتراضات کارگری در مناطق نفتی در حالی ادامه دارد که با افزایش تورم و عمیق‌تر شدن شکاف مزدی بر اساس خبرهای منتشر شده در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، اوضاع شغلی در بین کارگران واحدهای صنعتی و خدماتی و همچنین در بین بازنشستگان تامین اجتماعی مناسب نیست. بر اساس این گزارش‌ها، تعدد اعتراضات کارگری در حوزه‌های ارائه دهنده خدمات همچون بهداشت و درمان(پرستاران) ، کارکنان ثبت اسناد و املاک کشور و یا نظافت شهری همچون کارگران شهرداری‌ها و کارگران واحدهای صنعتی و تولیدی در دی ماه ۱۴۰۱ بیش از سایر حوزه‌های کارگری بوده است. مهمترین مطالباتی که کارگران معترض در جریان برگزاری اعتصابات یا کنش‌های جمعی خود دنبال می‌کنند، عبارتست از؛
-افزایش دستمزدها و پرداخت معوقات مزدی و بیمه‌ای
-اجرای قوانین و مقررات مرتبط با حقوق کار
پراکندگی و گستردگی اعتراضات در دی ماه ۱۴۰۱
اعتراضات صنفی برگزار شده در دی ماه ۱۴۰۱ از نظر میزان پراکندگی متاثر از تعدد برگزاری اعتراضات کارگران مناطق نفت،گاز و پتروشمی در استان‌هایی چون هرمزگان و خوزستان بوده است. با این حال از نظر گستردگی و سطح مشارکت، کارگران مناطق نفت و گاز با برگزاری چندین تجمع اعتراضی پراکنده و یک تجمع سراسری در صدر بیشترین سطح مشارکت کارگران برای شرکت در یک اعتراض صنفی قرار دارند. پس از آنها اعتراضات صنفی کارکنان ثبت اسناد و املاک کشور که آنهم به صورت سراسری در چند شهر برگزار شد، در رده دوم قرار گرفته است.
اضافه شدن کانون‌های جدید بحران
تبدیل شدن برخی از حوزه‌های شغلی به کانون بحران در حالی با سرعت بیشتری دنبال می‌شود که تا پیش از اینها، کمتر خبری از اعتراضات کارکنان این حوزه‌ها مخابره می‌شد. به عنوان مثال برگزاری تجمع سراسری کارکنان سازمان ثبت اسناد و املاک کشور که یکی از یکی از نهادهای قوه قضائیه ایران است و وظایفی چون ثبت معاملات، ثبت شرکت‌ها، املاک و دارایی‌های شخصی افراد را بر عهده دارد، بر گمانه‌زنی‌ها مبنی بر افزایش عمق بحران‌ها و نگرانی‌های معیشتی در لایه‌های مختلف صنفی و کارگری افزوده است.
اعتراضات کارگری در سطوح مختلف در حالی دنبال می‌شود که جامعه ایران در ۴ ماه گذشته یکی از گسترده‌ترین اعتراضات ضدحکومتی را با محوریت شعار«زن،زندگی،آزادی» آغاز کرده و به نظر می‌رسد این ظرفیت را دارد تا در مرحله بسیج اجتماعی، پیوندی میان مطالبات مدنی خود با مطالبات صنفی و معیشتی کارگران معترض برقرار کند. در عین حال و با وجود افزایش محدودیت‌های امنیتی برای برگزاری تجمعات صنفی و کارگری مسالمت‌آمیز و نبود تشکل‌های صنفی کارآمد و اثربخش، فعالان کارگری این امکان را دارند تا با استفاده از ظرفیت شبکه‌ها و گروههای مجازی، بر بسیج بدنه و آگاهی‌بخشی به کارگران متمرکز شوند و با افزایش قدرت صنفی و بالا رفتن سطح مشارکت کارگران، زمینه‌های ایجاد تشکل‌های مستقل و دموکراتیک کارگری را فراهم کنند.
با این توضیح در جدول پیش رو، مروری خواهیم داشت بر مهمترین اعتراضات کارگری برگزار شده در دی ماه ۱۴۰۱.
| تاریخ | گروه معترض | نوع اعتراض | محل اعتراض | شهر/استان محل اعتراض | علت اعتراض | آخرین وضعیت | منبع |
| 1401/10/03 | کارکنان ارکان ثالث پارس جنوبی | تجمع | میادین پارس جنوبی | پارس جنوبی | خواسته کارگران حذف پیمانکاران ، اجرای طرح طبقه‌بندی، افزایش حقوق‌ها و برابری در حقوق مزایا با نیروهای شرکتهای پتروشیمی منطقه، برخورداری از آیتم فوق‌العاده، پاداش ماهانه، کارانه و حق تولید | همچنان پاسخی به مطالبات کارگران حوزه نفت،گاز و پتروشیمی داده نشده است. | https://davtalab.org/2022/2284/ |
| 1401/10/03 | کارکنان سازمان ثبت اسناد و املاک کشور | تجمع سراسری | تهران/ گفته شده در برخی شهرهای دیگر از جمله یزد، مشهد، تاکستان، الیگودرز، درود و خلخال نیز تجمعاتی به صورت همزمان برگزار شده است. | اعتراض به وضعیت نامناسب معیشتی. این کارکنان خواستار افزایش حقوق هستند | پاسخی به این مطالبات داده نشده است | کانال تلگرامی اتحادیه آزاد کارگران ایران | |
| 1401/10/04 | بازنشستگان تامین اجتماعی | تجمع | مقابل دفتر کانون بازنشستگان تهران | تهران | عدم رسیدگی به مشکلات معیشتی | پاسخی به این مطالبات داده نشده است | کانال تلگرامی اتحادیه آزاد کارگران ایران |
| 1401/10/10 | کارکنان رسمی پالایشگاه نفت آبادان | تجمع | مقابل ساختمان مرکزی شرکت پالایش نفت آبادان | آبادان | کارکنان رسمی صنعت نفت خواستار اجرای ماده ۱۰ قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت، حذف مالیات زیاد از حقوق‌ها، حذف سقف حقوقی، افزایش حقوق و دستمزد، پرداخت پاداش بازنشستگی، بهبود خدمات رفاهی و وضعیت بهداشت و درمان، ابطال اساسنامه صندوق نفت و رسیدگی به دیگر مطالباتشان هستند. | همچنان پاسخی به مطالبات کارگران عملیاتی حوزه نفت،گاز و پتروشیمی داده نشده است. | کانال تلگرامی اتحادیه آزاد کارگران ایران |
| 1401/10/10 | کارکنان شرکت نفتی آذر مهران | اعتصاب و تجمع | مقابل شرکت | ایلام | کارگران خواستار اجرای ماده 10 قانون وظائف و اختیارات وزارت نفت و همچنین افزایش دستمزدهای خود شدند. | همچنان پاسخی به مطالبات کارگران عملیاتی حوزه نفت،گاز و پتروشیمی داده نشده است. | https://tinyurl.com/4kn4ee74 |
| 1401/10/12 | معلمان خرید خدمت تهران | تجمع | اداره آموزش و پرورش شهرستان‌های کل استان تهران | تهران | اعتراض به شرایط جذب/ آموزش و پرورش بر خلاف آنچه در بخشنامه آمده برای تبدیل وضعیت معلمان شرط سنی(زیر35 سال) گذاشته است. معلمان می‌گویند با چنین شرطی، معلمی با سابقه 1 سال تدریس جذب می‌شود اما معلمی که 12 سال سابقه تدریس دارد، نمیتواند قرارداد مستقیم شود. | معلمان معترض می‌گویند، مدتهاست برای حل مشکلات شغلی خود به ادارات مختلف مراجعه کرده‌اند اما هنوز به نتیجه نرسیده‌اند | https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1303494 |
| 1401/10/13 | کارکنان رادیولوژی بیمارستان پورسینا | تجمع | مقابل ساختمان معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی گیلان | رشت | اعتراض به احتمال واگذاری بخش رادیولوژی بیمارستان پورسینا به بخش خصوصی(گروه مپنا) و به خطر افتادن امنیت شغلی. | تعدادی از نمایندگان پرسنل توانستند در جلسه‌ای با حضور معاونت درمان دانشگاه شرکت کنند، اما این جلسه نتیجه‌ای در برنداشت. | وبسایت گیل خبر ، gilkhabar.ir |
| 1401/10/14 | کارگران پتروشیمی چوار ایلام | اعتصاب و تجمع | محوطه مجتمع و فرمانداری چوار | ایلام | عدم تبدیل وضعیت و دستمزد پایین . کارگران خواستار قرارداد مستقیم در پتروشیمی و افزایش دستمزد هستند | این کارگران از مقامات مسئول درخواست دارند به مطالبات آنها رسیدگی شود؛ کارگران می‌گویند: خواستار آن هستیم که جذب و قرارداد مستقیم شویم و مزدمان افزایش یابد. | https://tinyurl.com/5227fjmm |
| 1401/10/18 | بازنشستگان شرکتهای هفت‌تپه و کاغذ پارس | تجمع | مقابل سازمان تامین اجتماعی | شوش | وضعیت نامناسب معیشتی و عدم تحقق خواسته‌ها | پاسخی به این مطالبات داده نشده است | اتحادیه آزاد کارگران ایران |
| 1401/10/19 | کارگران شرکت یدکی موتور و فنرسازی خاو شهرک صنعتی کاوه | تجمع و اعتصاب | محوطه شرکت | اعتراض به قراردادهای یک ماهه و فقدان امنیت شغلی، عدم افزایش حقوق و عدم بازنگری در طرح طبقه‌بندی مشاغل | بنا به گزارشات منتشر شده در شبکه های اجتماعی، این کارگران چندین بار تقاضای مطالبات خودرا از مسئولان ذی ربط داشته اند اما هربار با وعده های دروغین به سر کار خود بازگشته اند. همچنین معترضان اعلام کردند که تا رسیدگی به مشکلاتشان و پرداخت مطالبات خود به سرکار بازنخواهند گشت. | https://tinyurl.com/yh7stuv3 | |
| 1401/10/20 | کارکنان پتروشیمی مبین | تجمع | مقابل ساختمان شرکت در پارس جنوبی | بوشهر | عدم صداقت و شفافیت مدیرعامل و روسای امور جهت احقاق کارانه و تبدیل کل پرسنل بهره‌برداری به شیفت عادی کار | هیات مدیره و نمایندگان هلدینگ وعده داده‌اند هفته آینده برای پاسخگویی به مطالبات معترضان عازم منطقه شوند. کارکنان رسمی پتروشیمی مبین گفته‌اند در صورت عدم تحقق مطالبات تجمعات اعتراضی دیگری برپا خواهند کرد. | https://tinyurl.com/yjz6fwph |
| 1401/10/21 | کارکنان رسمی پالایش گاز فجر جم | تجمع | محوطه شرکت | جم | کارکنان رسمی صنعت نفت خواستار اجرای ماده ۱۰ قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت، حذف مالیات زیاد از حقوق‌ها، حذف سقف حقوقی، افزایش حقوق و دستمزد، پرداخت پاداش بازنشستگی، بهبود خدمات رفاهی و وضعیت بهداشت و درمان، ابطال اساسنامه صندوق نفت و رسیدگی به دیگر مطالباتشان هستند. | همچنان در حال پیگیری مطالبات | کانال تلگرامی اتحادیه آزاد کارگران ایران |
| 1401/10/24 | کارگران روغن نباتی جهان | تجمع | مقابل استانداری زنجان | زنجان | اعتراض به واریز نشدن حق بیمه و معوقات مزدی و بیکاری کارگران پس از سه ماه | ایلنا در گزارشی از قول یکی از کارگران نوشته است که کارفرمای این شرکت در هنگام تعدیل کارگران وعده پرداخت مطالباتشان را داد اما بعدا به دلایل مختلفی از جمله مشکلات مالی از پرداخت مطالبات کارگران طفره رفت و کارگران نیز مجبور به شکایت به اداره کار شدند. در حال حاضر روند پیگیری مطالبات کارگری با شکایت همه کارگران بیکار شده که گفته می‌شود تعداد آنها به 73 نفر می‌رسد در اداره کار زنجان در جریان است. | https://tinyurl.com/mv6mxfht ، کانال تلگرامی اتحادیه آزاد کارگران ایران |
| 1401/10/25 | کارگران شرکت عملیات غیرصنعتی | تجمع | محوطه مجتمع | ماهشهر | تجمع این کارگران در اعتراض به عدم اجرای طرح طبقه بندی، پایه حقوق ناکافی، ساعات کاری زیاد و عدم رسیدگی به دیگر مطالباتشان صورت گرفته است. | همچنان پاسخی به مطالبات کارگران عملیاتی حوزه نفت،گاز و پتروشیمی داده نشده است. | https://tinyurl.com/wu65ev4n |
| 1401/10/26 | بازنشستگان شهر شوش | تجمع | مقابل فرمانداری شوش | شوش | مشکلات معیشتی و عدم رسیدگی به مطالبات | پاسخی به این مطالبات داده نشده است | کانال تلگرامی اتحادیه آزاد کارگران ایران |
| 1401/10/27 | کارکنان رسمی شرکت پایانه‌های نفتی ایران | تجمع سراسری | مناطق عملیاتی و نفتی | بوشهر، قشم، نفت و گاز پارس عسلویه،جم، پارس جنوبی، ایلام، شیراز، اهواز، دهلران، آغاجاری | کارکنان رسمی صنعت نفت خواستار اجرای ماده ۱۰ قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت، حذف مالیات زیاد از حقوق‌ها، حذف سقف حقوقی، افزایش حقوق و دستمزد، پرداخت پاداش بازنشستگی، بهبود خدمات رفاهی و وضعیت بهداشت و درمان، ابطال اساسنامه صندوق نفت و رسیدگی به دیگر مطالباتشان هستند. | همچنان پاسخی به مطالبات کارگران عملیاتی حوزه نفت،گاز و پتروشیمی داده نشده است. | کانال تلگرامی افکار نفت |
| 1401/10/28 | کارگران شهرداری خاش | تجمع | خاش | اعتراض به دستمزدهای معوقه | |||
| 1401/10/28 | پرستاران دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور | تجمع | محوطه دانشگاه | اهواز | عدم پرداخت معوقات مزدی، کمبود نیروی کار، فشار شدید کار، عدم پرداخت کارانه‌ها، عدم پرداخت هزینه لباس، عدم پرداخت هزینه مسکن، عدم افزایش دستمزدها | نظام پرستاری دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با تنظیم نامه‌ای خطاب به استاندار خوزستان نسبت به عملکرد ضعیف دانشگاه علوم پزشکی اهواز و بی توجهی به مطالبات کادر درمان اعتراض کردند. | https://tinyurl.com/4c3cj2xt |
| 1401/10/29 | کارکنان پایانه نفتی قشم | اعتصاب و تجمع | مقابل درب شرکت نفت و گاز پارس | بوشهر | کارکنان رسمی صنعت نفت خواستار اجرای ماده ۱۰ قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت، حذف مالیات زیاد از حقوق‌ها، حذف سقف حقوقی، افزایش حقوق و دستمزد، پرداخت پاداش بازنشستگی، بهبود خدمات رفاهی و وضعیت بهداشت و درمان، ابطال اساسنامه صندوق نفت و رسیدگی به دیگر مطالباتشان هستند. | همچنان پاسخی به مطالبات کارگران عملیاتی حوزه نفت،گاز و پتروشیمی داده نشده است. | کانال تلگرامی اتحادیه آزاد کارگران ایران |
