آنچه باید در باره تجمع سوم مهر معلمان بدانیم!

به گزارش داوطلب؛ سوم مهرماه همزمان با اولین هفته از شروع رسمی سال تحصیلی در ایران، اعتراضات صنفی معلمان و بازنشستگان با فراخوان شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان برگزار شد. گزارش آماری پیش رو ابعاد مختلف تجمع صنفی معلمان را نشان می‌دهد. داده‌های این گزارش با استناد به تصاویر و فیلم‌های منتشر شده در شبکه‌ای اجتماعی، پیام‌ها و گزارش‌های رد و بدل شده در این شبکه‌ها و روایت‌های شفاهی شرکت‌کنندگان در این تجمع صنفی، جمع‌آوری شده است.

پراکندگی تجمعات

طبق اعلام شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان؛ نزدیک به ۴۰ شهر کشور شاهد حضور معلمان در مقابل سازمانهای آموزش و پرورش بودند. شهرهای رشت، سنندج، سقز، مریوان،یزد، قم، اصفهان، اهواز، ساری، تبریز، شیراز، بوشهر، اندیمشک، ایلام، خرم‌آباد، درود، کوهدشت،دلفان، الیگودرز و زنجان از جمله این شهرها بودند. معلمان استانهای تهران و البرز نیز به طور مشترک در مقابل سازمان برنامه و بودجه در تهران تجمع کردند. با وجود این پراکندگی جغرافیایی اینطور که گزارشها نشان می‌دهد؛ جز در برخی مناطق همچون شیراز و سقز، جمعیت تجمع کنندگان نسبت بسیاری پایین‌تری از کل جمعیت معلمان شاغل در آن استان یا منطقه را شامل شده است. ( گزارش تفکیکی از تعداد تجمع‌کنندگان در هر شهر در دسترس نیست.)

گستردگی تجمعات

بر اساس گزارش‌ها در میان شهرها و استانهای تجمع کننده؛ شیراز و سقز پرشورترین تجمع صنفی را برگزار کردند و جمعیت قابل ملاحظه‌ای از معلمان در این دو شهر و در مقابل ادارات آموزش و پرورش تجمع کرده بودند و بنابر گزارشها بیش از هزار و پانصد معلم شاغل و بازنشسته از شهرهای مختلف استان فارس خود را به شیراز و مقابل آموزش وپرورش این شهر رسانده بودند. با این حال در سایر شهرها جمعیت معلمان معترض به حدود چند صد نفر می‌رسید و در تهران نیز کمتر از ۵۰ نفر در تجمع معلمان و بازنشستگان تهران و البرز در مقابل سازمان برنامه و بودجه حضور داشتند. در عین حال برخی از شهرها از جمله «قم»، که گفته می‌شود معلمان تا پیش از این کمتر از تجمعات صنفی استقبال می‌کردند نیز در تجمعات سوم مهر شرکت کردند.

برخورد نهادهای امنیتی با تجمع کنندگان

بنابر گزارشها؛ به غیر از مشهد که تجمع صنفی معلمان با مداخله نیروهای انتظامی و امنیتی همراه شد، گزارش دیگری مبنی بر مقابله یا برخورد با تجمع‌کنندگان منتشر نشده است.

ترکیب جمعیتی و جنسیتی

چنانکه تصاویر منتشر شده نشان می‌دهد؛ تعداد معلمان زن شرکت‌کننده در تجمعات در بسیاری از شهرها بیش از معلمان مرد بوده است. مشهد، خرم آباد، رشت، اصفهان و شیراز از جمله شهرهایی بودند که تعداد زنان شرکت کننده در تجمعات به طور محسوسی بیش از مردان تجمع کننده بود. همچنین نگاهی بر ترکیب جمعیتی، شرکت‌کنندگان در تجمعات سوم مهر نشان می‌دهد که تعداد معلمان بازنشسته در برخی از شهرها بیش از معلمان شاغل است. در عین حال به گفته شرکت‌کنندگان در تجمعات، حضور معلمان جوان یا به اصطلاح « نومعلمان» در کنار بازنشستگان و معلمان باسابقه محسوس بوده است.

شعارها

حمل پلاکارد، پارچه‌نوشته و سردادن شعار بخش دیگری از برنامه تجمع دو ساعته معلمان را تشکیل داده است. شعارهای سرداده شده در این تجمع، سه محور اصلی را دنبال می‌کرد؛

معیشتی-صنفی : «نه تبعیض، نه سازش، رتبه بدون خواهش!»، «رتبه‌بندی اجرا نشه، کلاس‌ها تعطیل‌میشه»، «فقط کف خیابون، به دست میآد حقمون»، از جمله این شعارها بود.

صنفی- مدنی: پلاکاردهایی با خواست آموزش با کیفیت و حق آموزش به زبان مادری در برخی شهرهای کردنشین چون سقز، مریوان و سنندج و شهرهای جنوبی کشور چون بوشهر توسط معلمان حمل می‌شد که حاوی خواستهای مدنی و صنفی آنها بود. همچنین معلمان با سردادن شعارهایی چون «گوشی و تبلت ما حریم شخصی ماست» از آموزش و پرورش می‌خواستند با تامین گوشی و تبلت برای آموزش مجازی، از هزینه‌های سربار این شیوه از آموزش بکاهد.

صنفی-سیاسی: خواست آزادی معلمان زندانی از جمله مطالباتی بود که در شعارهای معلمان منعکس شد. شعار «زندانی سیاسی، زندانی معلم، آزاد باید گردد» از جمله این شعارها بود. نکته جالب اینکه در تهران و در تجمع گروهی از معلمان مقابل سازمان برنامه و بودجه، گروهی از معلمان معترض «اسماعیل عبدی» فعال صنفی زندانی را به عنوان فردی شایسته برای وزارت آموزش و پرورش پیشنهاد دادند.

حمایت سایر گروههای اجتماعی

گرچه در سالهای اخیر و به واسطه گستردگی فضای مجازی، ارتباط میان بخش‌هایی از مزدبگیران همچون کارگران، معلمان و بازنشستگان تقویت شده؛ اما در پی فراخوان اخیر شورای هماهنگی تنها یک گروه به صورت رسمی از اعتراضات معلمان و بازنشستگان فرهنگی پشتیبانی کرد. «شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت» که به نظر می‌رسد هویت مجازی دارد و با شروع اعتصابات کارگران پیمانی نفت در ابتدای تابستان جاری فعالیت خود را در شبکه‌های اجتماعی شروع کرده، تنها گروهی بود که از تجمعات صنفی معلمان حمایت کرد. رسیدگی به مطالبات صنفی و معیشتی معلمان، تحصیل رایگان برای همه کودکان، تامین تجهیزات لازم برای آموزش مجازی و تاکید بر فراهم آوردن شرایط امن حضور معلمان و دانش‌آموزان در مدارس، از جمله واکسیناسیون رایگان همه معلمان و کودکان از دلایل همراهی این گروه با اعتراضات صنفی معلمان عنوان شده است.

لازم به ذکر است که اعتراضات سراسری سوم مهرماه، در ادامه اعتراضات صنفی یک هفته گذشته معلمان که به صورت پراکنده برگزار شده بود، صورت گرفت. در قطعنامه پایانی این تجمع، موارد زیر به عنوان مطالبات اصلی معلمان مطرح شد:

– اجرای نظام رتبه بندی بر اساس ۸۰ درصد حقوق هیئت علمی دانشگاه‌ها.
– همسان‌سازی کامل و دقیق حقوق بازنشستگان محترم طبق قانون مدیریت – – – –  خدمات کشوری و پرداخت بدهی سال‌های گذشته دولت به آنها.
– اجرای کامل و بدون تبعیض فوق‌العاده ‌ویژه برای تمام فرهنگیان به گونه‌ای که حقوق معلمان تازه استخدام تامین شود
– توجه ویژه به درخواست‌های کارنامه سبزها و ایجاد امنیت شغلی نیروهای خرید خدماتی ، مربیان پیش‌دبستانی و مربیان نهضت سوادآموزی و معلمان شاغل در بخش خصوصی
– ایجاد بستری امن برای بازگشایی مدارس در این اوضاع کرونا، استفاده از واکسن معتبر و رایگان، ایجاد فضای فیزیکی با رعایت فاصله گذاری بهداشتی و تامین ماسک و مواد ضدعفونی کننده رایگان برای دانش‌آموزان و معلمان
– تخصیص تجهیزات ضروری، شامل گوشی هوشمند و اینترنت رایگان، برای فرهنگیان و دانش‌آموزان در صورت تداوم آموزش مجازی
– توقف پولی و خصوصی‌سازی آموزش با تاکید بر آموزش کیفی، رایگان و عادلانه برای تمام دانش‌آموزان به خصوص در مناطق محروم و نابرخوردار.
– توقف پرونده‌سازی علیه فعالان صنفی، آزادی معلمان زندانی و بازگشت به کار معلمان اخراجی
– توجه ویژه و ایجاد بسترهای لازم برای اجرای اصول ۲۷،۲۶،۱۵ و ۳۰ قانون اساسی.
– پرهیز از سیاست زدگی در آموزش و پرورش و امنیتی کردن آن.

شورای هماهنگی در راستای این مطالبات اعلام کرده است که فرهنگیان دیگر فریب به گفته آنها، «وعده‌های بی‌پشتوانه و تکراری مسئولان را نخواهند خورد و تا اعمال خواسته‌های مطرح شده، این اعتراضات را ادامه خواهند داد.» لازم به ذکر است که برگزاری تجمع و تحصن به عنوان یکی از راههای پیگیری رادیکال مطالبات صنفی معلمان، ایده جمعی از اعضای شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی است که مطالبات و خواست‌های صنفی را در چارچوب نقد ساختارهای کلان نظام آموزشی و ذیل انگاره‌هایی چون مبارزه با تبعیض و شکاف درآمدی، کالایی‌سازی آموزش و برخورداری از حق آموزش برابر و رایگان دنبال می‌کنند. مواضع و رویکردهای این تشکل غالبا از طریق کانال‌ تلگرامی آن و گروههای معلمان در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود و عمدتا با نقدهایی از سوی طیف‌های دیگری از معلمان همراه است. برخی از فعالان صنفی با انتقاد از روند پیگیری مطالبات توسط این تشکل، معتقدند برگزاری تجمع و تحصن تنها یکی از راههای پیگیری مطالبات است و باید در کنار آن از راهکارهای جایگزین دیگری همچون مذاکره ، لابی‌گری ، کمپین و… برای پیشبرد مطالبات صنفی معلمان استفاده کرد.