تارنمای داوطلب: بسیاری از فعالان و صاحبنظرانی که خبرهای مربوط به اعتراضات و کنشهای کارگری و صنفی را در ایران رصد میکنند بر این باورند که اعتراضات کارگری برگزار شده در سالهای اخیر با وجود گستردگی و پراکندگی زیادی که داشته به دلیل فقدان سازمانیافتگی و ایجاد محدودیت برای فعالیت تشکیلاتی، کمتر دستاورد روشن و قابل استنادی داشته است. شاید به این دلیل که کارگران و فعالان صنفی شرکتکننده در اعتراضات، اغلب نسبت به انعکاس دستاوردها و وعدههای داده شده، بیتوجه هستند و خبرهای مربوط به موفقیتهای ریز و درشت یک کنش صنفی و کارگری را به ندرت منتشر میکنند. درست برعکس زمانی که خبرهای مربوط به برگزاری تجمعات و اعتصابات صنفی و کارگری با سرعت در شبکههای اجتماعی دست به دست میشوند و مورد بهرهبرداری رسانهها قرار میگیرند.
در همین رابطه، در روزهای اخیر انتشار دو خبر «توافق کارگران و مدیران واگنپارس اراک برای پایان اعتصابات» و «بازگشت به کار 8 کارگر اخراجی فولاد اهواز» کمتر در شبکههای اجتماعی بازتاب پیدا کرد.
خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، روز دوشنبه گزارش داد که اعتراضات 40 روزه کارگران شرکت واگنپارس اراک با توافق اولیه میان مدیران این شرکت و نمایندگان کارگران برای وصول چند مطالبه مهم معترضان، متوقف شد. به گزارش این خبرگزاری، بازگشت به کار کارگران به دنبال توافق شورای کارگری و مدیریت شرکت صورت گرفته است. مهمترین بند این توافق، افزایش مزایای مزدی کارگران در صورت افزایش تولید است و قرار شده با همه کارگران قرارداد سه ماهه منعقد شود.
در بخش دیگری از این خبر آمده که بر اساس توافق صورت گرفته، حقوق مرداد ماه کارکنان نیز کامل پرداخت میشود. در عین حال، سه روز کمک هزینه معیشتی مربوط به ۶ ماه نخست سال نیز به زودی تامین بودجه و پرداخت میشود. یکی دیگر از بندهای توافق صورت گرفته این است که با هیچ یک از کارگران معترض که در اعتراضات اخیر شرکت داشتهاند، برخورد قضایی صورت نمیگیرد و اخراجی در کار نخواهد بود.
کارگران واگنپارس در بیش از یک ماه گذشته، اعتراضات و اعتصاباتی را سامان دادند که به بیرون از کارخانه و برخوردهای امنیتی و انتظامی با معترضان هم کشیده شد و بیش از 100 کارگر این کارخانه را در معرض خطر اخراج قرار داد. کارگران معترض خواهان افزایش دستمزد با توجه به بالا بودن راندمان تولید، تبدیل وضعیت قرارداد کارگران پیمانی، بازگشت به کار کارگران اخراجی و همچنین عزل مدیرعامل این شرکت بودند. به گفته معترضان، مدیرعامل این شرکت با رفتارهای توهینآمیز کارگران را مورد تحقیر قرار میدهد و شرایط ادامه کار را برای آنها سخت کرده است. هر چند مدیران و مسئولین هلدینگ مپنا (سهامدار اصلی واگنپارس اراک) با حمایت و پشتیبانی مسئولین استانی از پذیرش درخواست عزل مدیرعامل سرباز زدند و این مطالبه کارگران به نتیجه نرسید، اما با وعدههای داده شده که در یک صورتجلسه با مشارکت نمایندگان شورای کارگری این کارخانه و مدیرعامل تنظیم شده قرار است برخی مطالبات کارگران از جمله افزایش دستمزد و لغو دستور اخراج کارگران معترض محقق شود.
وعدههایی که در صورت تحقق میتواند در زمره دستاوردهای اعتراضات اخیر کارگران واگنپارس ثبت شود و تجربیات آن مورد استفاده فعالان و کنشگران کارگری قرار گیرد.
علاوه بر خبر توافق اولیه مدیران واگنپارس با کارگران معترض بر سر پرداخت مطالبات، در روزهای اخیر یک خبر دیگر هم در میان خبرهای کارگری، کمتر دیده شد و آن بازگشت به کار 9 کارگر از حدود 25 کارگر اخراجی فولاد اهواز بود که از سال گذشته و در پی اعتراضات کارگری از کار اخراج شده بودند. این کارگران، پس از به نتیجه رسیدن شکایتشان در اداره کار از روز 19 شهریور ماه به محل کار خود بازگشتند.
در عین حال قرار است به درخواست شکایت 8 کارگر دیگر این کارخانه که از کار اخراج شدهاند در روز هفتم مهرماه سال جاری رسیدگی شود و پرونده آنان نیز مورد رسیدگی قرار گیرد و چهار اخراجی دیگر نیز باتوجه به اینکه قراردادشان پایان یافته، از طریق رایزنی با مجموعه مدیریت جدید شرکت تلاش دارند تا با توافق به کار بازگردند.
در پایان اسفندماه سال گذشته، بیش از ۲۵ نفر از کارگران گروه ملی فولاد، به دلیل اعتراض بهعدم اجرای ماده ۴۷ قانون کار درباره اجرای طرح طبقهبندی مشاغل اخراج شده بودند که در شش ماه گذشته بارها با تجمع و چادرزنی در مقابل کارخانه و همچنین تجمع در مقابل وزارت کار در تهران، پیگیر بازگشت به کار خود بودند.
دستاوردهای این دو اعتراض کارگری نشان میدهد که در صورت استمرار و پیگیری مطالبات و همچنین استفاده از اهرم اعتراض به عنوان نیرویی برای وادار کردن طرف مقابل به عقبنشینی و پاسخگویی به مطالبات، بسیاری از اعتراضات کارگری به نتیجه خواهند رسید. گرچه ممکن است در غیاب سازمانیافتگی، نتایج کوتاهمدت و مقطعی در انتظار معترضان باشد اما با کمی هوشمندی میتوان ضمن حفظ دستاوردهای کوچک، زمینه را برای به نتیجه رسیدن بخش بزرگی از مطالبات و تثبیت شرایط به نفع کارگران فراهم کرد. یکی از مهمترین اقدامات در این زمینه انتشار و ترویج موفقیتها و دستاوردهای کوچک است.
ترویج دستاوردها و موفقیت های کوچک در جریان یک حرکت صنفی و کارگری چندین مزیت کلیدی دارد:
1. ایجاد انگیزه و روحیه: جشن گرفتن موفقیتها کوچک باعث ایجاد انگیزه در اعضا میشود و نشان میدهد که پیشرفت در حال انجام است، حتی اگر اهداف بزرگتر هنوز دور باشند.
2. نشان دادن اثربخشی: برجسته کردن موفقیتها، هر چند کوچک، نشان میدهد که یک حرکت جمعی به نتایج ملموسی دست مییابد. این به ایجاد اعتبار و تقویت موقعیت جنبش در مذاکرات یا درک عمومی کمک میکند.
3. متحد کردن اعضا: پیروزی های کوچک میتوانند با ارائه اهداف مشترک و پیروزی های مشترک به اتحاد کارگران کمک کنند. آنها همبستگی را در درون جنبش تقویت میکنند و قدرت جمعی را به اعضا یادآوری میکنند.
4. انتشار یک روایت مثبت: تبلیغ موفقیت های جزئی میتواند یک روایت مثبت پیرامون یک حرکت جمعی ایجاد کند. این میتواند به جلب حمایت عمومی، جلب توجه رسانه ها و تأثیرگذاری بر سیاست گذاران، کارفرمایان یا سهامداران کمک کند.
5. زمینهسازی برای تغییرات بزرگتر: دستیابی سریع به تغییرات بزرگ و گسترده اغلب دشوار است. با تمرکز بر اهداف کوچکتر و دست یافتنی، یک حرکت جمعی میتواند حس پیشرفت پایدار را ایجاد کند. این تغییر تدریجی در نهایت میتواند به اصلاحات مهمتری منجر شود.
6. افزایش مشارکت بدنه: هنگامی که اعضای بالقوه یا کارگران بلاتکلیف، نتایج ملموس را مشاهده میکنند، ممکن است انگیزه بیشتری برای پیوستن یا ماندن در یک حرکت جمعی داشته باشند، زیرا جنبش هم فعال و هم موثر تلقی میشود.
در مجموع میتوان گفت که ترویج دستاوردهای کوچک با تقویت روحیه، نمایش تأثیرگذاری، ایجاد همبستگی و ترویج مطالبهگری پویا و پایدار، جنبش کارگری را که در معرض خطر فرسایش است، تقویت میکند.