تارنمای داوطلب: طوماری آنلاینی که خواستار توقف پروندهسازی علیه فعالان صنفی معلمان و همچنین آزادی معلمان زندانی است، از تیرماه 1402 تاکنون بیش از 36 هزار امضا جمع آوری کرده و کماکان نیز ادامه دارد. مانند تعداد بیشماری دادخواست آنلاین که روزانه در پلتفرمهای مختلف جمعآوری امضا ثبت میشوند و خواستار تغییر در موضوعات مختلفی از لغو قوانین ناقض حقوق کار گرفته تا حقوق شهروندی و زیستمحیطی هستند.
اما آیا آنها تفاوتی در وضعیت ایجاد میکنند؟!
پاسخ به این سوال، کمی پبچیده است.
هیچ معیار واقعی برای موفقیت دادخواست ها وجود ندارد. در واقع میزان اثربخشی یک دادخواست، همواره با دهها اقدام دیگر که توسط سازمان یا افرادی که پیشنویس طومار را تهیه کردهاند و توسط خود امضاکنندگان پشتیبانی میشود، مشخص میشود.
اغلب دشوار است که نتیجه یک کارزار – مانند لغو احکام صادر شده برای فعالان کارگری و صنفی و یا تصمیم یک وزارتخانه برای رعایت حقوق کارکنان – به طور مستقیم به امضاهایی که ممکن است برای رسیدن به آن نتیجه ثبت شده باشند، ارتباط دهیم. کارشناسان و متخصصانی که بر روی کارزارها و فعالیتهای دیجیتالی از این قبیل مطالعه میکنند و کسانی که به کمپینهای خلاقانه کمک میکنند، میگویند که بزرگترین قدرت طومارها گرد هم آوردن است. در واقع ازدحام افراد پشت یک درخواست، میزان علاقهمندی برای مشارکت در فرآیند مطالبهگری را نشان میدهد.
کارشناسان میگویند؛ شناخت ابعاد مختلف یک موضوع از طریق مطالعه یک دادخواست آنلاین یا سایر کمپینهای دیجیتال میتواند افراد را به انجام تحقیقات بیشتر و مطالعه آنلاین سوق دهد، که میتواند منجر به سطوح بالاتر مشارکت و تعهد شود.
آیا مشارکت در کارزار آنلاین، نوعی «اسلاکتیویسم» است؟
منتقدان اغلب مشارکت در امضای طومارهای آنلاین را به عنوان شکل دیگری از “اسلاکتیویسم” یا به اصطلاح “مبارزه زیرلحافی” مینامند و به ماهیت کم خطر آنها اشاره میکنند که امضاکنندگان آن را به هیچ اقدام دیگری غیر از کلیک یک دکمه متعهد نمیکند. کارشناسان اما میگویند؛ دقیقا همین سهولت و سرعت دسترسی است که دادخواست ها را به ابزار قدرتمندی تبدیل میکند.
تحقیقات و هم شواهد مطالعات انجام شده بر روی کارزارهای مجازی و مشارکت افراد در آنها نشان میدهد که اکثر مردم در فعالیتهایی که مستلزم ریسک زیاد یا سطوح بالای تعهد است، شرکت نمیکنند. چیزی که منتقدان از آن به عنوان ‘slacktivism’ یاد میکنند در واقع میتواند یک خروجی جایگزین برای کسانی ایجاد کند که معمولاً به دلایلی در هیچ جنبشی دخالت نمیکنند.
با کمک طومارها، سازماندهندگان و رهبران جنبش میتوانند حامیانشان را تجسم کنند و متوجه شوند که چه کسانی با وجود موافقت با اهداف یک جنبش یا حرکت صنفی یا مدنی، هنوز مایل به انجام اقدامات بزرگ برای حمایت از آن نیستند.
آگاهی از این مسئله، اطلاعات قدرتمندی در مورد شبکه گسترده پشتیبانی از یک جنبش ارائه میدهد. هنگامی که بتوانید متحدان منفعل خود را ببینید، میتوانید برای تشویق آنها به متحدان فعال خود و پیوستن به صفوف حامیانی که فعالانه در کنار شما برای هدف میجنگند، تلاش کنید.
بنابراین اگرچه ممکن است فقط با کلیک یک دکمه شروع شود، اما جمع کردن امضاها در لیستی از افراد دیگری که خواستار تغییر هستند به این معنی است که شما به طور عمومی حمایت خود را از حل یک مشکل اعلام میکنید.
“فراخوان برای اقدام”، مکمل پازل طومارهای جمعآوری امضاء
طومارها فرصتی را برای برگزارکنندگان کمپینها و یا رهبران یک جنبش فراهم میکند که وارد عمل شده و حامیان تازهیافتهشان را به گامهای بعدی متعددی در تلاش برای یک هدف هدایت کنند، و آنها را از تماشاگران حامی به اعضای فعال یک جنبش تبدیل کنند.
کمپینهایی که با “فراخوان برای اقدام” همراه هستند، معمولا در همین جهت عمل میکنند.
به عنوان مثال فراخوان برای اقدام در کمپین “آزادی معلمان زندانی و توقف پروندهسازی علیه فعالان صنفی” میتواند شامل دانلود محتوای کارزار و مطالبات طرح شده در آن و ارسال آن برای مسئولان وزارتخانه، دولت، قوه قضاییه، نمایندگان مجلس، مدیران مدارس و سایر کادر اعضای کادر آموزشی، رسانههای رسمی و رسانههای اجتماعی باشد.
بنابراین به امضای دادخواست آنلاین به عنوان اولین قدم فکر کنید. طومارها فقط بخشی از پازل هستند، به این منظور که به اندازه کافی آسان باشند تا کسانی را که امضا میکنند تشویق به مشارکت بیشتر کنند.
طومارهای جمعآوری امضا باید مبتنی بر یک ‘نظریه تغییر’ باشد
بدون گام های بعدی روشن، کمپینهای آنلاین گاهی به جایی نمیرسند. در موارد دیگر، آنها بهعنوان بخشهای حیاتی کمپینها عمل کردهاند و برای افزایش آگاهی در مورد یک موضوع یا سازمان و همراه با یک فراخوان قوی برای اقدام – یا یک نظریه تغییر، کار میکنند.
شما نمیتوانید فقط از مردم بخواهید متنی را با نام خود امضا کنند، اما در نهایت اقدام خاصی بر روی این امضاها انجام ندهید. شما باید طومارهایی داشته باشید که در آن از مخاطبان بخواهید کاری انجام دهند که در آن اعمال فشار دسته جمعی برای رسیدن به هدف، کارساز باشد.
به عبارت دیگر، تدوین یک درخواست واقع بینانه که به امضاکنندگان کمک میکند تا متوجه شوند چگونه افزودن نامشان میتواند به ایجاد تغییر کمک کند، از مهمترین بخشهای راهاندازی یک کارزار مجازی است. در متن تدوین شده باید به مخاطب گفته شود، چه کسی مسئول تصمیم گیری است؟ دقیقا این امضاها چه کارکردی دارد؟ چه کسی/کسانی تحت تاثیر اقدام امضاکنندگان قرار میگیرند؟
“روایتها”، کار میکنند
‘چگونه با راهاندازی یک کارزار کمک میکنید تا مردم به یک موضوع اهمیت دهند؟ چه چیزی باعث میشود آنها قدرت داستان شما یا بخش الهام بخش داستان شما را ببینند؟!
شاید این بخش یکی از مهمترین بخشهای راهاندازی یک کارزار باشد. یعنی خلق روایتی برای تاثیرگذاری بیشتر افکار عمومی
تحقیقات نشان داده، دادخواستهای آنلاین به ویژه زمانی که به موضوعی مرتبط میشوند که تیتر خبرهاست، قوی هستند. اضافه کردن خبر و روایتی منحصر به فرد به کارزار میتواند به راحتی به خوانندگان بفهماند که چرا امضای آنها در حال حاضر اهمیت دارد.
چرا که معمولا مردم اخباری را میخوانند که آنها را ناراحت میکند یا به شکلی تحت تاثیر قرار میدهد. تنها در این صورت است که میخواهند کاری در مورد آن انجام دهند. در چنین شرایطی، راهاندازی یک دادخواست آنلاین، یک خروجی آسان برای اقدام مردم فراهم می کند.
بنابراین از این پس ، بعد از اینکه نام خود را در یک کارزار مجازی ثبت کردید، به تمام اقداماتی که میتوانید برای ایجاد تغییر انجام دهید، فکر کنید. تنها در این صورت است که “تغییر” اتفاق خواهد افتاد.