مروری بر عملکرد شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان در جریان اعتراضات سراسری: از فعالیت صنفی تا پیکار سیاسی!

تارنمای داوطلب: از روزهای پایانی شهریور ۱۴۰۱ که آتش خشم اعتراضات مردمی در پی کشته شدن مهساامینی در بازداشت پلیس امنیت اخلاقی شعله‌ور شد تا به امروز که دو ماه از این اعتراضات سراسری می‌گذرد، یکی از گروه‌هایی که با صدور بیانیه و فراخوان‌هایی برای تحصن و اعتصاب صنفی تلاش کرد صدای اعتراضات باشد؛ شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان است.

نهادی متشکل از انجمن‌ها و کانون‌های صنفی معلمان که در دو دهه گذشته به عنوان یکی از مراجع اصلی و مستقل تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در پیگیری امور صنفی و تشکیلاتی، در میان بخشی از بدنه صنفی معلمان دارای مشروعیت است و در سال‌های اخیر بخش بزرگی از کنش‌های صنفی و اعتراضی معلمان را سازماندهی کرده است.

برگزاری دهها اعتراض خیابانی، سازماندهی اعتصابات صنفی و فعالیت‌های مجازی چون راه‌اندازی طوفان توئیتری و ایجاد شبکه‌ها و گروههای مجازی برای بحث و تبادل نظر میان فعالان صنفی، از جمله اقدامات این شورا در راستای به نتیجه رسیدن برخی از مطالبات صنفی همچون اجرای قانون بر زمین مانده رتبه‌بندی معلمان شاغل، همسان‌سازی مستمری بازنشستگان، مقابله با کالایی‌سازی و نابرابری آموزشی بوده است.

مروری بر عملکرد شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان در جریان اعتراضات سراسری

در نتیجه همین اقدامات مستمر و همبستگی صنفی بود که برخی از مطالبات مانند قانون رتبه‌بندی پس از سالها به مراحل اجرایی رسید، اما تقابل نهادهای امنیتی با فعالیت‌های مستقل صنفی باعث شد تا بسیاری از فعالان و کنشگران معلمان با پرونده‌سازی‌های امنیتی، محکومیت‌های قضایی، بازداشت و زندان مواجه شوند. آخرین نمونه این برخوردها در جریان برگزاری تجمعات اعتراضی اردیبهشت ۱۴۰۱، به برخورد نیروهای امنیتی با جمعی از سرشناس‌ترین فعالان صنفی و محکومیت طولانی‌مدت آنان منجر شد.

گستردگی این برخوردها و سناریوسازی‌های امنیتی و همچنین فردگرایی حاکم بر ساختار این تشکل صنفی منجر به آن شد تا به تدریج ساختار حاکم بر فعالیت شورای هماهنگی تضعیف شود و از ماموریت اصلی خود که ایجاد انسجام و هماهنگی صنفی میان معلمان است فاصله بگیرد و نتواند همچون گذشته نقش موثری در استمرار فعالیت‌ها و کنش‌های صنفی معلمان داشته باشد.

ضعیف شدن قدرت سازماندهی شورا، با آغاز اعتراضات سراسری در ایران و مرزبندی میان معترضین و حامیان حکومت صورت آشکارتری به خود گرفت. با وجود مشارکت گروههای مختلفی از دانش‌آموزان و معلمان در این اعتراضات و تنبیه، تحقیر، بازداشت و کشتار تعدادی از آنان، شورا نتوانست همچون گذشته اقدامی در راستای تحقق الویت استراتژیک خود یعنی “برگزاری تجمعات اعتراضی” انجام دهد و بر فعالیت‌های مجازی همچون گزارش‌دهی از وقایع مرتبط با اعتراضات، صدور بیانیه و برگزاری طوفان توئیتری و یا فعالیت میدانی همچون تلاش برای برگزاری چند تحصن و اعتصاب سراسری در مدارس متمرکز ماند. به نحوی که با مرور تعداد شهرهای شرکت‌کننده در اعتصابات سراسری معلمان درمی‌یابیم که همچنان بخش بزرگی از بدنه صنفی معلمان همچون سایر مزدبگیران به دلایل مختلفی از جمله ناامنی شغلی و ترس از دست دادن شغل و درآمد و یا فقدان سازماندهی و چشم‌اندازی برای آینده اعتراضات؛ تمایلی به مشارکت تشکیلاتیِ منسجم و مستقیم در جنبش اجتماعی این روزهای ایرانیان ندارند و هنوز(شاید به دلیل نوپایی جنبش نوظهور اخیر) نتوانسته‌اند رویای مشترکی برای حضور میدانی در کنار معترضین بسازند. این مرزبندی بین فعالیت صنفی و مدنی در حالیست که با وجود فراز و فرودها و چالش‌های فراوان جنبش صنفی معلمان در سالهای اخیر، بسیاری از کنش‌های صنفی همچون تجمعات خیابانی و یا اعتصابات معلمان در مدارس با حمایت نسبتا بیشتری از سوی بدنه همراه می‌شد.

با این توضیح و در یک صورت‌بندی کلی؛ مختصات فعالیت شورای هماهنگی در اعتراضات اخیر را می‌توان بر اساس فعالیت کانال تلگرامی شورا در چهار بخش دسته‌بندی کرد. این سرفصل‌ها عبارتند از؛

صدور بیانیه و انتشار فراخوان اعتراضی:
بیش از ۱۲ بیانیه و فراخوان توسط شورای هماهنگی در فاصله ۲۷ شهریور (یعنی روز شروع اعتراضات) تا زمان تهیه این گزارش( ۳۰ آبان) به ثبت رسیده که عمدتا با محوریت محکومیت برخورد با معترضین و هشدار به حاکمیت در خصوص تداوم روند سرکوب خشونت‌بار مردم و دانش‌آموزان معترض منتشر شده است. در ادامه همین بیانیه‌ها، فراخوان‌هایی نیز با ایده برگزاری عزای عمومی به بهانه کشته شدن تعداد زیادی از معترضین در روزهای ۲۹،۲۸ و ۳۰ مهر ماه و همراهی و همدلی با خانواده‌های جان باختگان و بازداشت شدگان و همچنین دعوت از معلمان و دانش‌آموزان برای برگزاری تحصن و خودداری از حضور در کلاسهای درس در تاریخ‌های چهارم، ششم و دوازدهم مهر و اول و دوم آبان ماه، منتشر شد که در برخی از استانها از جمله در کردستان با استقبال بیشتری نسبت به سایرین مواجه شد.

راه‌اندازی طوفان توئیتری:
شورای هماهنگی در راستای اقدامات مجازی خود، در تاریخ ۱۹ آبان یک طوفان توئیتری در اعتراض به کشتار دهها کودک و نوجوان در جریان اعتراضات سراسری با هشتگ فارسی #نه_به_کودک‌کشی و هشتگ انگلیسی #stopkillingchildreniniran برگزار کرد. بنابر گزارش شورا، اتحادیه‌ها و فدراسیون‌های بین‌المللی چون EI و AFT نیز از این طوفان توئیتری حمایت کردند. درجریان برگزاری این طوفان توئیتری، شورا از کاربران توئیتر خواسته بود با تغییر تصویر پروفایل خود به عکس یکی از کودکان کشته شده در اعتراضات و هشتگ‌زنی به این اقدام اعتراضی بپیوندند. بنابر گزارش کانال تلگرامی شورا، به ترند توئیتر فارسی در این تاریخ تبدیل شد.

مروری بر عملکرد شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان در جریان اعتراضات سراسری

انتشار گزارش‌ها و پوشش خبری اعتراضات مدارس(تحصن معلمان و تجمعات اعتراضی دانش‌آموزان):
بخشی از فعالیت‌های خبری شورای هماهنگی در دو ماهه گذشته بر پوشش وقایعی متمرکز بود که در فضای مدرسه رخ می‌داد. پوشش خبری تحصن معلمان و اعتصابات برگزار شده در چند شهر و انتشار تصاویری از معلمان در حال تحصن و همچنین تجمعات اعتراضی دانش‌آموزان از این جمله بود. در همین راستا و از روز ۲۷ مهر ماه نیز، شورای هماهنگی در کانال تلگرامی خود بخشی به نام “گزارش شما” را راه‌اندازی کرده که طی آن مخاطبان شورا که عمدتا ذینفعان آموزشی شامل معلمان و دانش‌آموزان هستند؛ گزارشهای پراکنده‌ای از وضعیت مدارس در روزهای اعتراضات، با نام یا به صورت ناشناس منتشر می‌کنند. تعداد این گزارش‌ها در روزهای پایانی آبان ماه به 36 گزارش رسیده است. این گزارش‌ها، عمدتا توصیفی است و در مواردی نیز در بردارنده اطلاعاتی در خصوص شیوه‌های برخورد با معلمان و دانش‌آموزان معترض از سوی مدیران مدارس، اداره‌های آموزش و پرورش و نیروهای امنیتی است. بخش‌های کوتاهی از این گزارش‌ها که معلمان و دانش‌آموزان به کانال شورا ارسال کرده‌اند، در ادامه می‌آید:

گزارش معلم: بر اساس چندین گزارش از دانش‌آموزان مدرسه فرزانگان شهرستان ساری، مدیر این مدرسه، خانم شهربانو ذبیحی، رفتارهای پرتنشی با دانش‌آموزان داشته که منجر به ترس و عدم اعتماد شاگردان به مدرسه، دبیران و پرسنل اداری مدرسه شده است.از جمله رفتارهای بدون تامل خانم ذبیحی، برخورد سرکوبگرانه با دانش‌آموزان ده تا دوازده‌ساله‌ای است که برای خود حق اعتراض به وضع موجود قایلند! ایشان چند دانش‌اموز را به دلیل پاره‌کردن صفحات اول کتاب درسی به حراست اداره معرفی کرده و دانش‌اموزان را برای بازجویی به اتاق بازجو فرستادند! دانش‌آموزان را بعد از بازجویی به قصد ارعاب و تهدید به مدت سه‌ روز از مدرسه اخراج موقت می‌کند!
−گزارش معلم: برای همکارانی که در تحصن مدارس سنندج حضور داشتند و از برگزاری کلاس خودداری نمودند، «جریمه غیبت» ثبت شده است …
−گزارش دانش‌آموز: مدیر مدرسه ما اسامی معلمانی که در کلاس حضور پیدا نکردند در اختیار آموزش و پروش گذاشته و دانش آموزانی که در مدرسه حضور پیدا نکردند را تهدید به اخراج کرده است. همچنین معاون را وادار به تماس با اولیا کرده که دانش آموزی بدون گواهی پزشکی در مدرسه حضور پیدا نکند؛ مدیر قبلی مدرسه ما را به دلیل گزارش نکردن اسامی معلمان خلع درجه شدند و به مدرسه ابتدایی در شهرستانی دیگر انتقال پیدا کرد.
−گزارش دانش‌آموز: من دانش آموز دبیرستانی از شهر زنجان، شهرک کارمندان، هستم. امروز تعدادی از دانش آموزان هم مدرسه‌ای من، با گزارش مدیر مدرسه، توسط سپاه انصارالمهدی بازداشت و به مکان نامعلومی انتقال داده شده اند.
 −جمع‌آوری و بازنشر مستندات خبری کشتار، بازداشت، ایجاد محدودیت و برخورد با معلمان، کودکان و دانش‌آموزان معترض:

در کنار گزارش‌های صنفی، شورای هماهنگی تلاش کرد به بازنشر یا جمع‌آوری برخی اطلاعات در خصوص روند برخورد با معترضان بپردازد. در همین راستا انتشار گزارشی از اسامی و تصاویر ۵۰ کودک و دانش‌آموز کشته شده درجریان اعتراضات از جمله این اقدامات بود که البته چندان مشخص نیست این اطلاعات توسط شورا جمع‌آوری شده یا صرفا بازنشر این اطلاعات از طریق کانال شورا انجام شده است. علاوه بر این،گزارش‌هایی در خصوص اعلام موجودیت کمیته‌ای با عنوان «کمیته صیانت از دانش‌آموزان و مدرسه» نیز در کانال شورا منتشر شد که تاکنون از جزییات فعالیت این کمیته اطلاعاتی در دست نیست. در عین حال شورا تلاش کرد در چند مرحله گزارش‌های مستندی در خصوص روند برخورد با دانش‌آموزان معترض در برخی از مدارس از جمله در اردبیل و تهران منتشر کند.

در بخش پایانی این گزارش، «داوطلب» تلاش کرده است که در جدولی مجموع فعالیت‌ها و اقدامات صورت گرفته توسط شورای هماهنگی را در دو ماهه اخیر جمع‌آوری کند. با مروری بر جزییات و مختصات عملکرد مجازی و میدانی شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان به نظر می‌رسد این شورا تا به امروز که بیش از دو ماه از اعتراضات گذشته، نتوانسته بر ایجاد انسجام صنفی و بسیج بدنه برای پیوستن به اعتراضات سراسری متمرکز شود و به جای آن عمدتا از ظرفیت‌های اطلاع‌رسانی خود برای حمایت از اعتراضات و اعلام همبستگی با معترضین از جمله دانش‌آموزان استفاده کرده است.

در چنین شرایطی و در حالیکه از ظرفیت‌های کنونی فعالیت تشکیلاتی شورا اطلاعات چندانی در دسترس نیست، به نظر می‌رسد تمرکز بر انسجام و همبستگی صنفی در میان بدنه، ایجاد ظرفیت‌هایی برای صیانت از حقوق معلمان و دانش‌آموزانی که در جریان اعتراضات سراسری متحمل هزینه‌های بسیاری شده‌اند، شناسایی مهمترین چالش‌ها و نیازهای صنفی و مدنی ذینفعان آموزشی، تلاش برای توقف گفتمان نفرت‌پراکنی میان موافقان و مخالفان اعتراضات در میان بدنه صنفی معلمان و همراهی برای تولید گفتمانی مبتنی بر خشونت‌پرهیزی و تداوم روند مطالبه‌گری مدنی، مهمترین کارویژه شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان در شرایط جاری ایران است.

 

تاریخ‌نگاری اقدامات مجازی شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران در جریان اعتراضات سراسری

از شهریور تا آبان ۱۴۰۱

نوع اقدام تاریخ
بیانیه تحلیلی شورای هماهنگی در حمایت از اعتراضات مردم به کشته شدن مهسا امینی ۱۴۰۱/۰۶/۳۰
بیانیه شورای هماهنگی در اعتراض به سرکوب اعتراضات و فراخوان تعطیلی مدارس در روزهای ۴ و ۶ مهر ۱۴۰۱/۰۷/۰۳
بیانیه شورای هماهنگی به مناسبت روز جهانی معلم و در همراهی با اعتراضات مردم ایران ۱۴۰۱/۰۷/۱۲
بیانیه شورای هماهنگی درباره شرایط حاکم بر کشور و شکست آموزش و پرورش ایدئولوژیک ۱۴۰۱/۰۷/۱۵
بیانیه شورای هماهنگی در محکومیت قتل و بازداشت دانش‌آموزان و درخواست عزل وزیر آموزش و پرورش ۱۴۰۱/۰۷/۲۳
فراخوان حرکت‌های اعتراضی در مدارس و تبدیل کلاس‌ها به کرسی آزاداندیشی از ۲۴ تا ۲۷ مهر ۱۴۰۱/۰۷/۲۳
گزارش شورای هماهنگی از مرگ اسرا پناهی(دانش‌آموز اردبیلی که گفته می‌شود در جریان حمله نیروهای امنیتی به مدرسه کشته شده است) ۱۴۰۱/۰۷/۲۵
اعلام عزای عمومی در روزهای ۲۸ ،۲۹ و ۳۰ مهر ماه و فراخوان اعتصاب در روزهای اول و دوم آبان ماه  ۱۴۰۱/۰۷/۲۷
بیانیه شورای هماهنگی به مناسبت چهلم ژینا امینی ۱۴۰۱/۰۸/۰۴
بیانیه شورای هماهنگی در همبستگی با وکلا، پزشکان و دانشجویان ۱۴۰۱/۰۸/۱۰
بیانیه شورای هماهنگی در خصوص روز تاریخی ۱۳ آبان و تکرار فاجعه کشتار دانش‌آموزان ۱۴۰۱/۰۸/۱۳
بیانیه شورای هماهنگی در محکومیت بازداشت پیروز نامی (فعال صنفی خوزستانی) در جریان اعتراضات  ۱۴۰۱/۰۸/۱۳
بیانیه شورای هماهنگی در مورد دستگیری توماج صالحی و حمایت از هنرمندان و ورزشکاران  ۱۴۰۱/۰۸/۱۵
بیانیه شورای هماهنگی در محکومیت احکام فعالان صنفی رسول بداقی، جعفر ابراهیمی و محمد حبیبی به جمعا ۱۵ سال حبس ۱۴۰۱/۰۸/۱۷
فراخوان طوفان توئیتری در واکنش به قتل ۵۰ کودک در کمتر از ۲ ماه با هشتگ #نه به کودک‌کشی ۱۴۰۱/۰۸/۱۹

 

بیانیه شورای هماهنگی در محکومیت کشتار کودکان و فراخوان سراسری برای اعتصاب و تعطیلی مدارس دولتی و غیردولتی در روزهای ۲۹ و ۳۰ آبان ماه
۱۴۰۱/۰۸/۲۷

 

اینجا را هم نگاه کنید

تازه‌ترین گزارش‌ها از وضعیت فعالان صنفی معلمان در ایران: بیش از ۶۰ «پرونده باز» و آزادی ۱۰ فعال صنفی با «پابند»!

تارنمای داوطلب: کانال تلگرامی شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان، در روزهای اخیر لیستی از آخرین …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.