آزادی تجمع و راهپیمایی یکی از حقوق بنیادین بشر است که در ماده ۲۰ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۲۱ کنوانسیون حقوق مدنی – سیاسی و کنوانسیون های شماره ۸۷ و ۹۸ سازمان بین المللی کار و دیگر اسناد بین المللی و منطقه ایی حقوق بشر برآن تاکید شده است.
تجمع و راهپیمایی یکی از نمادهای دموکراسی و یکی شاخص های مهم یک جامعه مدنی پویا و شاداب در یک جامعه دموکراتیک است. این حق به تمامی شهروندان و فعالان مدنی قدرت می دهد که آزادانه با برگزاری تجمع و راهپیمایی ، خواسته ها و مطالبات و اعتراضات شان را در سطح جامعه بیان کنند. همچنین حق برگزاری اجتماع و راهپیمایی در پیوند با حق مردم در مشارکت مردم در اداره امور جامعه است.
کلیه شهروندان و نیروهای سیاسی – اجتماعی در یک جامعه حق دارند با اجتماع و تظاهرات مدنی مسالمت آمیز ، صداهای خود را به گوش صاحبان قدرت برسانند و آنان را نسبت به اتخاذ سیاست ها، برنامه و اعمال و رفتارشان پاسخگو سازند.
همچنین علاوم بر پاسخگو ساختن صاحبان قدرت سیاسی و شفافیت بخشی در عرصه سیاست و اجتماع، حق برگزاری تجمعات و تظاهرات در یک جامعه می تواند ابزاری مهم برای شهروندان برای مهار قدرت سیاسی باشد تا آنان به سمت استبداد و دیکتاتوری حرکت نکنند. به همین دلیل هم است که حکومت های غیر دموکراتیک و اقتدارگرا همواره سعی می کنند به شیوه های مختلف حق اجتماع و تظاهرات را محدود و یا بطور کلی آنرا ازبین ببرند.
در این راهنمای آموزشی به اهمیت، اصول، مبانی و… حق آزادی تجمعات مسالمت آمیز در تحقق حقوق مدنی – سیاسی شهروندان بویژه فعالان مدنی – صنفی می پردازیم.