شهر ساحلی دوربان در افریقای جنوبی، درست یک روز قبل از سیل سهمگینی که تا این ساعت در کل این کشور ۸۰ کشته و خرابیهای عمده به جای گذاشته، هفتهای کاری را به میزبانی پنجمین همایش جهانی حذف کار کودک گذراند تا ۱۰۰۰ شرکت کننده از نمایندگان دولتها، تصمیمگیرندگان، سازمانها، کنشگران و کارمندان سازمان ملل به همراه شماری از کودکان شرکتکننده که برای اولین بار در چنین همایشی شرکت داشتند و ۷۰۰۰ شرکت کننده آنلاین، به مرور اهدافی بپردازند که زمان کوتاهی برای انجامشان باقیست. آنها از کند شدن روند پیشرفت زیر سایه بحرانهای همهگیری، جنگ، کمبود غذا و بحرانهای انسانی و زیست محیطی سخن گفتند در حالی که تنها سه سال تا سررسید ۲۰۲۵ سازمان ملل برای ریشه کن کردن کار کودک و ۸ سال تا سال ۲۰۳۰ برای گذاردن نقطه پایانی بر کار اجباری در کل جهان باقی است.
این همایش که از ۱۵ تا ۲۰ ماه مه- تا سیام اردیبهشت- برگزار شد، با گفتههای سیریل رامفوزا، رییس جمهور آفریقای جنوبی آغاز به کار کرد که فراخوانی برای اقدامات عمیق و همه جانبه جهت ایجاد تغییر در زندگی کودکان جهان بود.
وی با استفاده از لفظی کنایی ضمن تاکید بر سهم خطای همگان در وجود کار کودک اعلام کرد:
ما اینجا هستیم زیرا اعتقاد مشترک داریم که کار کودکان در تمام جنبههای آن دشمن ماست. کار کودکان دشمن رشد فرزندان ما و دشمن پیشرفت است. هیچ تمدنی، هیچ کشوری و هیچ اقتصادی نمیتواند خود را در خط مقدم پیشرفت بداند اگر موفقیت و ثروتش بر پشت کودکان ساخته شده باشد.
سپس گای رایدر، مدیر کل سازمان بینالمللی کار -آیلو- بر فراخوان او تاکید کرد:
“ممکن است برخی بگویند که کار کودکان پیامد اجتنابناپذیر فقر است و ما باید آن را بپذیریم. اما این اشتباه است. ما هرگز نمیتوانیم خود را به کار کودکان تسلیم کنیم… مقابله با علل ریشهای مانند فقر خانوار ضروری است. اما اشتباه نکنید، کار کودک نقض یک حقوق اولیه انسانی است و هدف ما باید این باشد که همه کودکان در همه جا از آن مصون باشند. تا زمانی که این اتفاق نیفتد نمیتوانیم استراحت کنیم.”
فراخوان دوربان شامل تعهدات در شش حوزه مختلف است:
– فراهم کردن کار شایسته برای بزرگسالان و جوانان بالای سن حداقل کار و تسریع تلاشهای چندجانبه برای پایان بخشیدن به کار کودکان با اولویت پایان دادن به بدترین گونههای کار کودکان
– پایان دادن به کار کودکان در کشاورزی
– تقویت راههای پیشگیری از کار کودک به همراه تلاش برای حذف کار کودک، از جمله بدترین گونههای آن، کار اجباری، بردهداری مدرن و قاچاق انسان، و پشتیبانی از بازماندگان اینگونه آسیبها از طریق سیاستهای مبتنی بر دادههای جمعآوری شده از بازماندگان آسیب و پاسخگویی هدفمند در قبال آسیب از راه برنامهریزی
– تحقق حق کودکان برای آموزش و تضمین دسترسی همگانی به آموزش و پرورش رایگان، اجباری، با کیفیت، برابر و فراگیر
– دسترس همگانی به حمایت اجتماعی
– افزایش همکاریهای مالی و بینالمللی برای ریشهکن کردن کار کودکان و کار اجباری
هرچند در زیر سایه بحرانهای جهانی چون همهگیری کووید۱۹، جنگها و چالشهای زیست محیطی که از جمله سیل را در شهر میزبان همایش رقم زد، شاید واقع گرایانه نباشد که ظرف سه سال، ۱۶۰میلیون کودک کار در سراسر جهان، کودکی خود را را بازیابند و به مدرسه و رفاهی برگردند که از آنها دریغ شده ولی طرح لبخندی کودکانه بر کف دست شرکت کنندگان، نشانی از خواست عمیق و مشترک مردم جهان است که به همگان یاداوری میکند که همسویی با میثاق ریشهکنی کار کودک کافی نیست بلکه باید برای جبران کوتاهی خود مسئولیت بپذیرند.