داوطلب وب‌سایت داوطلب
تارنمای داوطلب – قطع مکرر برق لایه‌های مختلف اجتماعی را در ایران برآشفته است. از کارفرمایان تا کارگران، از دانش‌آموزان تا دانشجویان، از شهروندان در شهرهای مرکز تا تا ساکنان مناطق حاشیه‌ای، همگی در اردیبهشت ۱۴۰۴ به‌نحوی اعتراض خود را به قطع برق اعلام کرده‌اند (رجوع کنید به روزشمار برخی از این اعتراض‌ها در پایان گزارش).
در این میان، وضعیت کارگران به‌شدت تحت تأثیر قرار گرفته است. آنها نه تنها باید همچون دیگر شهروندان با دردسرهای قطعی برق در خانه‌هایشان در گرمای هوا کنار بیایند، بلکه با دورنمای از‌دست‌رفتن شغل و یا پرداخت‌نشدن و کاهش قابل توجه دستمزدهای ناچیزشان رویارو هستند.
ناتوانی چندساله در حل مشکل
در سال‌های اخیر تنها در فصل تابستان شهرک‌های صنعتی و واحدهای تولیدی قطعی برق را تجربه می‌کردند. هرچند وزیر نیروی دولت جدید وعده داد در تابستان ۱۴۰۴ برق صنایع قطع نشود، این اتفاق از زمستان ۱۴۰۳ رخ داد.
دولت امسال از فروردین به کارفرمایان صنعتی نسبت به قطع برق و قطع گاز در ماه اردیبهشت هشدار داده بود. قطعی برق شهرک‌های صنعتی از یکم اردیبهشت آغاز شد. شرکت برق تهران ۳۰ فروردین در نامه‌ای به شهرک‌های صنعتی در تهران نوشت که «برنامه‌های مدیریت بار سال جاری جهت کنترل اوج بار شبکه سراسری برق» بر أساس مصوبه‌ی دولت در اردیبهشت ۱۴۰۱، «از اول اردیبهشت سال جاری شروع خواهد شد». در روز نخست ماه، شهرک‌های صنعتی پردیس، صفادشت، دهک، عباس‌آباد و سلیمانی، از آغاز قطعی برق واحدهای خود خبر دادند.
«دستورالعمل اجرایی حفظ پایداری شبکه سراسری برق کشور در ایام گرم سال» ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ در دولت ابراهیم رئیسی تصویب شد. در نسخه‌ی ابتدایی قطع برق صنعت پیش‌بینی نشده بود اما پنج ساعت قطع الکتروپمپ‌های کشاورزی در آن آمده بود. اصلاحیه‌ای یک ماه بعد در ۱۸ خرداد ۱۴۰۱، قطع برق صنعت را گنجاند:
«وزارت نیرو موظف است با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نفت نسبت به تعیین سهمیه برق مصرفی صنایع در دوره محدودیت شبکه برق اقدام کند. شرکت‌های برق منطقه‌ای و توزیع نیروی برق موظف به تأمین برق برابر با سهمیه تعیین‌شده هستند. در صورت عدم رعایت سهمیه‌های ابلاغی از سوی مشترکین، علاوه بر افزایش بهای برق تا دو برابر تعرفه موجود برای میزان مصرف مازاد بر سهمیه تعیین‌شده، با اعلام قبلی نسبت به قطع برق آنها اقدام می‌کنند.»
آریا صادق، عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی، یک ماه پیش فاش کرد که بروز ناترازی برق از چندین سال قبل مشخص بود اما کاری برای آن انجام نشد و حتی نسبت به وقوع آن پنهانکاری می‌کردند. او گفت که «ما از سال ۹۵ می‌دانستیم ۱۴۰۰ ناترازی خود را نشان می‌دهد» و در سال‌های بعد افزایش می‌یابد؛ و اعتراض کرد که وزیر وقت نیرو در ۱۴۰۲ گفته بود در سال جاری کمبود برق نخواهیم داشت درحالی‌که نظام کاهش برق برای صنایع را همان زمان ابلاغ کرده بودند.
استفاده از ژنراتورهای دیزلی و نیروگاه برای تولید برق یکی از پیشنهادهای دولت به صنایع است. اما از یک سو حتی تأمین سوخت هم برای این ژنراتورها با مشکل مواجه شده است، و از سوی دیگر برنامه‌ی ساخت نیروگاه خودتأمین پیش نرفته است. احمد مرادی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، دراین‌باره گفته: «در مهرماه ۱۴۰۰ تفاهم‌نامه‌ای بین وزارت نیرو و وزارت صمت مبنی بر احداث حداقل ١٠ هزار مگاوات نیروگاه خودتامین در شرکت‌های صنعتی امضا شد، اما تاکنون اقدام چندانی بدین منظور در این دو وزارتخانه انجام نشده است. » اما از همه روشنگرتر، توضیحات امین بیدی، عضو هیأت مدیره‌ی انجمن انبوه‌سازان است:
«روزی که آمدم در شهرک صنعتی زمین بخرم، پول دادم که دولت به نمایندگی از من نیروگاه برق بزند. زده است. امروز می‌گوید بی‌خود کردی دادی، من هم دیگر برق نمی‌دهم… رفتم ژنراتور دیزل با قیمت سه‌برابر‌شده‌ی سال قبلش خریدم. می‌خواهم گازوئیل بخرم. اما مواد مخدر راحت‌تر از گازوئیل گیر می‌آید. باید از راننده‌ی تریلی و راننده‌ی اتوبوس خواهش کنم بیاید در کارخانه و ۲۰۰، ۳۰۰ لیتر گازوئیل خالی کنم، با لیتری ۱۵ هزار تومان ــ یعنی ۵۰ برابر قیمت دولتی ــ انرژی تولید کنم که کار کنم. من به این را به حاکمیت می‌گویم: بخش تولید بریده است».
بر اساس تخمین کنونی کارشناسان، وضعیت تا ۱۰ سال آینده به‌گونه‌ای پیش خواهد رفت که دولت از تأمین یک‌سوم نیاز سالانه کشور به برق ناتوان خواهد بود. این میزان ناترازی به صورت فصلی در همین تابستان خود را عیان خواهد کرد. پیش‌بینی می‌شود ناترازی برق در تابستان ۱۴۰۴ به بیش از ۲۳ هزار مگاوات برسد؛ یعنی حدود یک‌سوم کل نیاز برق کشور. اگر تولید افزایش نیابد یا مصرف کاهش پیدا نکند، این عدد به معنای خاموشی‌های گسترده روزانه در سرتاسر ایران خواهد بود. این مسأله بیش از هر چیز فرودستان، به‌حاشیه‌رانده‌شدگان و طبقه‌ی کارگر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ناترازی برق همین‌حالا نابرابری منطقه‌ای را تشدید کرده است؛ مناطق محروم با زیرساخت‌های ضعیف‌تر، قطعی‌های طولانی‌تری را تحمل می‌کنند. امنیت شغلی کارگران بسیاری نیز در شرایطی از بین رفته که به گزارش مرکز آمار ایران، تورم نقطه‌به‌نقطه فروردین به ۳۸,۹ درصد، بالاترین نرخ در ۱۵ ماه گذشته رسیده است.
از منظر زیست‌محیطی، استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها آلودگی هوای کلان‌شهرها را افزایش داده است. در ۱۴۰۳، گزارش‌ها از افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصدی مشکلات تنفسی در شهرهایی مانند تهران و اصفهان خبر دادند. این امر سلامت عمومی را تهدید و هزینه‌های درمانی را بالا برده است.
تأثیر قطع برق بر صنعت
آخرین گزارش کمیسیون صنعت اتاق ایران نشان می‌دهد که ۳۷ درصد از برق تولیدی کشور توسط صنایع مصرف می‌شود، در حالی که بخش خانگی با سهم ۳۱ درصد، کشاورزی با ۱۳ درصد و خدمات عمومی نیز با ۹ درصد در جایگاههای بعدی مصرف برق قرار دارند؛ برهمین اساس قطعی برق به طور مستقیم بیشترین خسارت را به بخش صنعت وارد می‌کند.
توقف تولید بدیهی‌ترین تأثیر قطع برق است؛ آن هم در اقتصاد بحران‌زده‌ی جمهوری اسلامی. در فروردین که هنوز قطع برق صنایع شروع نشده بود، تولید صنایع با رشد منفی ۴,۱ درصد مواجه شد. با توجه به قطع گسترده برق صنایع در اردیبهشت، نزول تولید صنایع بسیار بیشتر خواهد شد.
برخی صاحبان صنایع ازجمله در بخش سیمان و فولاد روز چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ از دریافت پیامکی مبنی بر توقف تولید خبر دادند. در این ابلاغیه از این واحدها خواسته شده بود که به دلیل محدودیت در تأمین برق و ضرورت تأمین نیازهای مصرفی خانوار، فعالیت تولیدی خود را به مدت ۱۵ روز متوقف کنند. اما اسکندر مومنی، وزیر کشور، جمعه ۲۶ اردیبهشت در نشست شورای اداری استان کرمان، ارسال پیامک مبنی بر تعطیلی ۱۵ روزه صنایع را تکذیب کرد. مسعود پزشکیان هم در نشست هیأت دولت گفته بود: « قطع برق بخش‌های تولیدی و صنایع آخرین انتخاب است و ما تمام تلاش خود را به کار خواهیم گرفت تا برق صنایع قطع نشود. » با وجود این، ابلاغیه‌ها و نامه‌های منتشرشده به صاحبان صنایع و شهرک‌های صنعتی نشان می‌داد که دولت دست‌کم روزهایی در هفته برق واحدهای صنعتی را قطع می‌کند یا تنها ۱۰ درصد از تقاضای آنها را تأمین می‌کند. این مسأله اعتراض شدید وزیر صنعت، معدن و تجارت (صمت)، و نیز تولیدکنندگان را به همراه داشت.
سید محمد اتابک، وزیر صمت، گفت: «این تصمیم که بدون حضور نماینده وزارت صمت اتخاذ شده، در تضاد کامل با تفاهم‌نامه اخیر بنده با وزیر نیرو است و جای تأسف دارد که بار دیگر بخش صنعت کشور به‌عنوان نخستین اولویت در اعمال محدودیت‌های ناشی از کمبود برق در نظر گرفته شده است.»
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد، رئیس انجمن سنگ آهن، رئیس انجمن نوردکاران فولادی، رئیس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان، و رئیس خانه‌ی معدن ایران نیز در نامه‌ای به مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری، نوشتند:
«کاهش برق مصرفی صنایع فولادی و معدنی در حد ده درصد دیماند کارخانجات که از روز ۲۴ اردیبهشت‌ماه و بر اساس دستور وزارت کشور اعمال گردیده، در عمل به منزله‌ی توقف تولید و تعطیلی کامل کارخانجات زنجیره‌ی فولاد، سیمان، معدن و صنایع معدنی کشور است.»
«آهنی‌ها» نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار نیز خبر داد که به دلیل قطع برق، در حال حاضر تنها ۵۰ درصد ظرفیت صنایع در شهرک‌های صنعتی فعال است.
قطع مکرر برق، به‌ویژه در واحدهای تولیدی، نه‌تنها به کاهش چشمگیر تولید منجر شده بلکه افت کیفیت محصولات و فرسودگی تجهیزات صنعتی را نیز در پی داشته است. در نبود برق پایدار، ماشین‌آلات سنگین و خطوط تولید دچار اختلال می‌شوند؛ اختلالی که پیامد آن کاهش بهره‌وری، توقف فرآیندهای تولید، هدررفت مواد اولیه و افزایش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات است. در مجموع، این روند به کاهش سودآوری و زیان‌دهی مزمن صنایع منجر می‌شود و زنجیره تأمین و توزیع کالاها را نیز مختل می‌کند.
بحران انرژی اما تنها به قطعی برق محدود نمی‌شود. کمبود گاز نیز بر دوش صنایع سنگینی می‌کند. طبق برآوردها، شرکت‌های صنعتی روزانه چیزی در حدود ۱۱۰ میلیون دلار از سود بالقوه خود را به دلیل کمبودهای برق و گاز از دست می‌دهند.
گزارش زمستانی کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران نیز این زنگ خطر را به صدا درآورده است. بر اساس این گزارش، قطعی روزانه برق چیزی حدود ۱۷ هزار و ۹۷۳ میلیارد تومان به اقتصاد کشور خسارت وارد می‌کند که 9 هزار و ۲۱۸ میلیارد تومان از آن فقط متوجه بخش صنعت است. در سال ۱۴۰۲، طاهری، رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت ناترازی برق و گاز منجر به کاهش هفت میلیارد دلاری تولید شده است. کارفرمایان صنعت فولاد از کاهش ۳۰ درصدی تولید در آن زمان خبر دادند. کاهش تولید ناشی از قطعی برق در ۱۴۰۳ باعث شد تا درآمد صنعت فولاد کشور بیش از چهار میلیارد دلار کاهش یابد. این کاهش تولید به‌نوبه‌ی خود قیمت آهن و خصوصا قیمت میلگرد را نیز افزایش داد. جدیدترین تخمین‌ها از خسارت ماهانه ۱۵ هزار میلیارد تومانی به صنعت فولاد در پی قطع برق خبر می‌دهند.
در صنعت سیمان هم وضعیت هشداردهنده‌ای برقرار است. به گفته‌ی دبیر انجمن تولیدکنندگان بتن آماده، تولید سیمان شاهرود در فروردین ۲۰ هزار تن بود اما اردیبهشت به هشت هزار تن کاهش یافته است. تولید در سیمان ساوه از ۲۵ هزار تن به ۹ هزار تن رسیده، در فیروزکوه از ۱۵ هزار تن به هفت هزار و ۵۰۰ تن، و در سیمان شمال از ۱۵ هزار تن به هفت هزار تن کاهش یافته‌است. این کاهش تولید به افزایش دوبرابری قیمت سیمان انجامیده است.
زیان ناشی از توقف روزانه فعالیت معادن به دلیل قطعی برق به ۴۱ هزار میلیارد تومان می‌رسد. همچنین توقف تولید نوشیدنی‌ها در روز، زیانی معادل ۳۸۸ میلیارد تومان و توقف تولید در صنعت چرم، ۶۱۵ میلیارد تومان خسارت به همراه دارد.
اثرات این بحران به حوزه صادرات نیز سرایت کرده است. در بخش صنایع فلزی، آمارها از هشت میلیارد دلار کاهش صادرات طی یک سال حکایت دارند. در مجموع، برآوردها نشان می‌دهد که کل صنعت کشور تنها از ناحیه قطعی برق، با زیانی بالغ بر ۲۵۰ هزار میلیارد تومان مواجه شده است؛ رقمی که نه‌فقط سودآوری شرکت‌ها بلکه امنیت شغلی کارگران، ثبات بازار و آینده تولید صنعتی کشور را نیز تهدید می‌کند.
در بخش کشاورزی نیز قطع برق الکتروپمپ‌های آبی باعث شده که تولید محصولات اساسی ۵۰ درصد کاهش یابد. هرچند براساس ماده ۲۵ قانون بهبود محیط کسب و کار سال ۹۰، قطع برق چاه‌های کشاورزی ممنوع است، وزارت نیرو برنامه قطعی شش‌ساعته برق آنها در شبانه‌روز را سال جاری زودتر از صنایع و از فروردین‌ماه اجرایی کرده است.
در نمونه‌ای دیگر از این بخش، روایت یکی از فعالان حوزه پرورش ماهی در شهرستان‌های گناباد، سرایان و قائن اسفناک است:
«به‌دلیل قطعی ناگهانی برق، بدون هیچ هشدار یا پیامکی، تمام ماهی‌های داخل استخرها تلف شدند. الان بیایید و نگاه کنید… این کیسه‌ها پر از ماهی‌های مرده است؛ ماهی‌هایی که برای تغذیه‌شان از غذای مخصوص کیلویی ۱۰۰ هزار تومان استفاده شده بود. ما برای دریافت پیامک اطلاع‌رسانی قطع برق ثبت‌نام کرده بودیم. اما نه پیامی آمد، نه خبری از هشدار بود. وقتی تماس گرفتیم، فقط گفتند: معلوم نیست کی وصل می‌شود!»
مرغداری‌ها نیز قربانی دیگر این شرایط هستند. گزارش‌های رسانه‌ای از این مرغداری‌ها از مرگ صدها جوجه یک‌روزه با از کار افتادن سیستم تهویه و تأمین دمای موردنیاز بر اثر قطع برق خبر می‌دهند.
مسعود بختیاری، سخنگوی کمیسیون صنایع غذایی اتاق بازرگانی، یکی دیگر از تأثیرهای قطع برق و فقدان ثبات در این انرژی را از‌دست‌رفتن سرمایه‌گذاری در صنعت خواند: «خوش‌بین‌ترین ما هم در این شرایط امیدی به سرمایه‌گذاری نداریم.»
کارگرانی که بیکار می‌شوند
امنیت اندک شغلی کارگران ساختمانی با قطع مکرر برق بدتر از گذشته شده است. همان‌طور که در بالا آمد، قطعی برق و کاهش تولید میلگرد و سیمان، به کمیاب‌شدن و همزمان افزایش چشمگیر قیمت این مصالح اساسی ساخت‌و‌ساز انجامیده است. این به معنای رکود هرچه بیشتر ساخت‌و‌ساز در شرایط تورمی ــ فارغ از برق ــ و بدین‌ترتیب، بیکاری هرچه بیشتر کارگران ساختمانی است.
روح‌الله محمدی، رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی شهرستان بندرگز، دراین‌باره در مصاحبه‌ای گفت:
«کار ساختمانی، یک شغل دائمی نیست. کارگران در ماه‌های مختلف سال به دلیل گرمای شدید، سرمای زیاد یا رکود پروژه‌ها روزهای زیادی را بدون کار می‌گذرانند. حالا با کاهش تولید مصالح به خاطر قطعی برق، کارفرماها پروژه‌ها را عقب می‌اندازند یا متوقف می‌کنند. این یعنی بیکاری بیشتر برای کارگری که همین حالا هم زیر فشار معیشتی قرار دارد. بسیاری از کارگران ساختمانی بیمه ندارند و در صورت بیکار شدن، هیچ پشتوانه‌ای برای گذران زندگی ندارند.»
سال گذشته نیز حسن عزتی، رییس انجمن صنفی کارگران ساختمانی بانه، از کاهش ۳۰ درصدی درآمد کارگران بخش ساختمان به علت قطعی برق خبر داد.
کاهش تولید سیمان و فولاد اما باعث کاهش تقاضا از بخش معدن هم می‌شود. کارگران در این بخش صنعتی هم در هراس از اخراج به سر می‌برند. بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معدن و صنایع اتاق بازرگانی ایران دراین‌باره گفته است:
«بیش از ۱۲ هزار معدن در کشور داریم که از این تعداد، ۷ هزار و ۷۰۰ معدن یعنی بیش از ۵۰ درصد تعطیل‌اند. زنجیره تعطیلی معادن از سنوات گذشته آغاز شده است و در حال حاضر نیز ادامه دارد و هر روز به تعداد معادن تعطیلِ کشور افزوده می‌شود. هرچند مشکلات زیادی موجب تعطیلی معادن شده‌اند، اما بحران ناترازی انرژی نیز مزید بر علت شده است.»
کارگران نانوایی‌ها یکی از بزرگترین گروه‌های کارگری آسیب‌خورده از قطع برق هستند. نانواها در اردیبهشت در بسیاری از شهرهای سرتاسر کشور دست به تجمع زده‌اند یا در حرکت‌هایی اعتراضی، خمیرهای فاسدشده‌شان بر اثر قطع برق را به در اداره‌ی برق یا مکان‌های مشابه کوبیدند. البته تنها مشکل نانواها برق نیست و آنها به پرداخت‌نشدن یارانه‌هایشان و مشکل‌سازبودن سامانه‌ی نانینو و … هم معترض‌اند.
یک مشکل برای نانوایی‌ها به دلیل قطعی برق، کاهش تولید گندم است. اما این موضوع از واقعیت تلخ دیگری در صنایع کشاورزی پرده برمی‌دارد: بیکاری کارگران صنایع کشاورزی و دامپروری.
کارگران صنایع فولاد و آلومینیوم و سیمان هم در هراس از تعدیل نیرو به سر می‌برند. تنها در ماه اردیبهشت، ده‌ها کارگر فولاد به دلیل قطعی برق کارشان را از دست دادند. در اردستان، کارخانه فولادِ آریا ۴۰ تن از کارگران خود را به دلیل بحران برق اخراج کرد. مدیر کارخانه به کارگران اخراجی گفته بود: «از فردا سر کار نیایید! من مشکل برق دارم و نمی‌توانم حقوق بدهم.» او به خبرگزاری حکومتی دانشجویان ایران (ایسنا) درباره‌ی تصمیم‌اش چنین توضیح داده بود:
«اداره برق اعلام کرده اگر مصرف برق‌تان از پنج مگاوات بیشتر شود، اتوماتیک برق کارخانه را قطع می‌کنیم. در صورتی که مصرف برق ما ۲۲ مگاوات است. اگر قرار باشد مصرف برق کارخانه این مقدار کاهش پیدا کند، ما باید بسیاری از قسمت‌ها را تعطیل و تعدیل نیرو داشته باشیم. اکنون ۱۷۰ نفر نیروی دیگر در کارخانه باقی مانده‌اند و اگر نتوانیم حقوق کارگران را بدهیم، مجبور هستیم باز هم تعدیل نیرو داشته باشیم. شش ماه به دلیل محدودیت در گاز و برق، تولید کارخانه به یک‌پنجم رسید و باز هم تمام حق و حقوق نیروها را دادیم، اما بیش‌از این نمی‌توانیم شرایط بی‌برقی را تحمل کنیم.»
اگر وضعیت ادامه یابد، موجی از بیکاری به راه خواهد افتاد. محمدحسین رییسی، دبیر انجمن تولیدکنندگان بتن، ۲۶ اردیبهشت دراین‌باره گفت:
«اگر این روند خاموشی‌ها ادامه‌دار باشد به ناچار باید به سمت تعدیل نیرو برویم چراکه این قطعی برق و کاهش تولید این روند چند ماهه خواهد بود و امکان مدیریت آن وجود ندارد و اساسا کارکنان این صنعت به نسبت کاری که انجام می‌دهند، درآمد کسب می‌کنند. اگر تعدیل هم نشوند درآمد آنها به یک سوم یا یک چهارم خواهد رسید.»
همان‌طور که رییسی می‌گوید، اخراج و تعدیل نیرو تنها مشکلی نیست که کارگران صنعتی با آنها رویارو هستند. کارگر یک کارگاه قطعه‌سازی در حاشیه تهران سال گذشته درباره‌ی مرخصی‌های اجباری و کاهش دستمزد بر اثر قطعی برق به خبرنگار ایلنا گفته بود:
«وقتی برق در میانه روز و در ابتدای شیفت کاری ما قطع می‌شود، ما را به مرخصی اجباری می‌فرستند و از مرخصی استحقاقی‌مان کم می‌کنند. همه امید ما کارگران صنعتی به پاداش و آکورد تولید (دستمزد اضافه‌کار) است که آخر ماه کمی حقوقمان را بالا می‌برد. این دو ماه آکورد و پاداش صفر شده و بیشتر از نصف شیفت‌های کاری‌مان به خاطر بی‌برقی تعطیل است. دو سه ماه است که حتی اندازه کرایه خانه هم درآمد نداریم. ما چه گناهی مرتکب شده‌ایم که باید چوب بی‌تدبیری‌ها و سمبل‌کاری‌ها را بخوریم. آنها برق کشور را نمی‌توانند تامین کنند ما باید رنج بی‌پولی را ببریم؟»
راهکارهای دولت
مقام‌های جمهوری اسلامی راهکارهای کوتاه‌مدتی برای مقابله با مشکل برق در نظر دارد. بعضی از آنها مایه‌ی تمسخر مردم در شبکه‌های اجتماعی شده‌اند. مثلاً مسعود پزشکیان خواهان استفاده‌ی کمتر از کولر و پنکه شده بود و گفته بود: «قدیم مگر در خانه‌هایمان کولر نبود، پنکه نبود، مشکلی داشتیم؟ همین یک کار را اگر انجام دهید، در کشور مشکل کمبود برق نخواهیم داشت و کارخانه‌های ما هم مشکل برق پیدا نخواهند کرد. به شما قول می‌دهم.» پیشنهاد مهدی مسائلی، دبیر سندیکای صنعت برق یکی دیگر از آنها بود: «باید قبول کنیم امسال تابستان سختی داریم و مردم باید خود را برای این شرایط آماده و تمهیدات لازم را بیندیشند. من توصیه می‌کنم برای این شرایط، بادبزن و آفتابه تهیه کنند.»
راهکارهای جدی‌تر طراحی‌شده برای بخش صنعت، سلامت و امنیت کارگران را درنظر نمی‌گیرند و حتی «ضدکارگری» هستند.
تغییر ساعت راهکار کوتاه‌مدت اصلی است. دولت گفته از ۲۰ اردیبهشت تا پایان تابستان، ساعات کاری تمامی دستگاه‌ها و مؤسسات عمومی، دولتی و غیردولتی، بانک‌ها، شرکت‌های بیمه و شهرداری‌ها در سراسر کشور، از ساعت ۶ صبح تا ۱۳ بعد از ظهر خواهد بود.
برای کارخانه‌ها اما طرح تغییر ساعت، بر خلاف منافع کارگران است. بنا به گزارش‌های رسانه‌ای، وزارت نیرو طرحی تدوین کرده که بر أساس آن کارخانه‌ها موظف هستند شیفت کاری خود را از روز به شب تغییر دهند؛ یعنی فعالیت تولیدی از ساعت ۱۲ شب آغاز و تا ۶ صبح ادامه خواهد یافت. چنین تصمیمی نه تنها بهره‌وری را کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند سلامت روانی و جسمی نیروی انسانی را به خطر بیندازد و حتی چه‌بسا نبودِ هوشیاری کامل نیروی کار در چنین ساعت‌هایی، به افزایش حادثه‌های کاری بینجامد.
پیشنهاد دیگر دولت برای صنایع، تغییر شیفت‌های کاری به روز پنجشنبه و جمعه برای جبران کاهش مصرف است، اما این طرح با مخالفت بسیار جدی مواجه شده؛ زیرا کارشناسان می‌گویند این تصمیم فشار مضاعف بر کارگران وارد خواهد کرد و بار دیگر سلامت روانی و جسمی آنها را به خطر خواهد انداخت.
روزشمار اعتراض‌ها به قطعی برق در اردیبهشت:
۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴
شیراز، قم و رشت: تجمع نانوایان مقابل استانداری‌ها
۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۴
تهران (ولنجک): تجمع شبانه دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی در خوابگاه کوی دختران، در اعتراض به قطعی طولانی‌مدت آب و برق و شرایط نامناسب رفاهی؛ شعار «دانشجو می‌میرد، ذلت نمی‌پذیرد» سر داده شد.
۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴
شهر ری: تجمع و بستن خیابان مقابل اداره برق منطقه‌ای در اعتراض به قطع مکرر برق.
شادگان (روستای مکینه صلیحاویه): دانش‌آموزان در جریان سفر استاندار خوزستان با پلاکارد نسبت به قطعی برق، نبود کولر، فرسودگی مدرسه و کمبود امکانات اعتراض کردند.
۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۴
اردکان (یزد): تجمع مردم در برابر اداره برق در اعتراض به قطعی‌های طولانی و بی‌برنامه.
اصفهان، کرمانشاه، مازندران: تجمع گسترده نانوایان در اعتراض به قطعی فلج‌کننده برق.
۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴
بهبهان: تجمع شهروندان مقابل فرمانداری در اعتراض به قطعی روزانه آب و برق.
۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴
زاهدان: یک نانوا در واکنشی اعتراضی به قطعی‌های مکرر برق، خمیر خراب‌شده را به در و شیشه‌های اداره برق مالید.
۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴
اراک: تجمع نانوایان مقابل استانداری
قلعه‌گنج (کرمان): نانوایان خمیرهای خراب‌شده را به در ورودی اداره برق کوبیدند.
۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
اندیمشک: تجمع نانوایان مقابل فرمانداری
داراب: تجمع و بستن خیابان مقابل اداره برق.
۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴
اراک: تجمع کارگران کارخانه آلومینیوم‌سازی در محوطه کارخانه در اعتراض به قطعی فلج‌کننده برق؛ بیش از چهار هزار کارگر در این واحد فعالند و امنیت شغلی‌شان را ازدست‌رفته می‌بینند.
شیراز: تجمع کشاورزان مقابل استانداری فارس در اعتراض به قطعی برق.
خراسان شمالی (بجنورد)، گیلان (رشت): تجمع نانوایان مقابل استانداری
ورودی شهرک صنعتی خیرآباد (اراک): تجمع صنعتگران و بستن راه در اعتراض به قطعی فلج‌کننده برق.
۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴
شاهین‌شهر، بیرجند، یزد، رفسنجان: تجمع نانوایان
۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴
اهواز: تجمع همزمان کشاورزان و نانوایان در اعتراض به شرایط اقتصادی و عدم حمایت.
اصفهان، مشهد، اهواز، ماهشهر، قم، بیرجند و دیگر شهرها: تجمع سراسری نانوایان در سراسر کشور.
۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴
یاسوج: تجمع نانوایان در اعتراض به ناتوانی در ادامه کار و وخامت وضعیت معیشتی.
۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴
شهرک صنعتی شیراز: تجمع معترضان و بستن خیابان در واکنش به قطعی برق.
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
شیراز و یزد: تجمع نانوایان مقابل استانداری فارس
