تارنمای داوطلب: همزمان با ۲۸ آبان که در ایران مصادف با گرامیداشت روز پرستار است، تعداد زیادی از پرستاران و اعضای کادر درمان به شیوه تقدیر از جامعه پرستاری و تداوم بیتوجهی مسئولان به مطالبات صنفی پرستاران در رسانههای اجتماعی واکنش نشان دادند. تعدادی از این پرستاران با انتشار تصاویری از فیشهای پرداختی با مبالغ اندک از سوی ادارات علوم پزشکی و مراکز درمانی تحت عنوان هدیه روز پرستار و یا انتشار تصاویری از بنرها و فراخوانهای بزرگداشت روز پرستار و برگزاری مراسمهایی در گرامیداشت این روز، از تداوم روند کاستن از شان و منزلت پرستاران ابراز تاسف کردند. در تصاویر به اشتراک گذاشته شده توسط پرستاران در رسانههای اجتماعی، تصاویری از فیشهای واریزی با مبالغ ۱۹، ۳۰، ۳۰۰ هزارتومان تا یک میلیون تومان به عنوان هدیه روز پرستار به اشتراک گذاشته شده که با واکنش کاربران مواجه شده است. پرستاران با انتشار این تصاویر نوشتهاند؛ به جای این مبالغ اندک که بیشتر به صدقه دادن شبیه است، معوقات حقوقی را پرداخت و تعرفهگذاری خدمات پرستاری را اجرا کنید. در کنار این تصاویر همچنین تصاویری از بنرهای نصب شده در سطح شهر توسط شهرداری تهران را مشاهده میکنیم که با استفاده از جملاتی چون “حواسم بهت هست” یا “من مراقبتم، نگران نباش” به بازتولید و برجستهسازی کلیشههای فداکاری، از خودگذشتگی و ایثار جامعه پرستاری پرداخته، تا به باور برخی کاربران ، افکار عمومی از مطالبات صنفی پرستاران منحرف شود. در تصاویر دیگری نیز فراخوانهایی برای تقدیر از پرستاران به مناسبت روز پرستار با برگزاری جشن و سرو آش! دیده میشود که با تمسخر تعدادی از کاربران مواجه شده است.
روز پرستار امسال در ایران در حالی برگزار میشود که جامعه پرستاری کماکان پیگیر مطالبات صنفی خود است. اجرای فوقالعاده خاص که با گذشت دو سال از وعده دولت، هنوز پرستاران مبلغی بابت آن دریافت نکردهاند، اجرای کامل تعرفه گذاری خدمات پرستاری، پرداخت به موقع حقوق و مزایا و همچنین تبدیل وضعیت نیروهای دارای قرارداد موقت که حدود ۳۵ تا ۴۵ درصد نیروی پرستاری را تشکیل میدهند از جمله مطالبات پرستاران است.
حقوق نقض شده جامعه پرستاری
فعالان صنفی پرستاران با انتقاد از سیستم پزشکسالار حاکم بر ساختار وزارت بهداشت در ایران میگویند، تنها با اجرای درست و دقیق قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری_دقیقا مانند آنچه برای تعرفهگذاری خدمات پزشکی اتفاق افتاده_ میتوان پرستاران را از مشکلاتی که گرفتار آن هستند، رها کرد.
محمد شریفی مقدم، دبیر کل خانه پرستار که از جمله تشکلهای صنفی منتقد سیاستهای وزارت بهداشت است در این رابطه میگوید: عدم اجرای کامل و عادلانه قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری که پس از گذشت ۱۶ سال، سرانجام در سال ۱۴۰۰ با رای مثبت ۱۹۲ نماینده مجلس به تصویب رسید، از جمله چالشهای جدی جامعه پرستاری است. قانونی که قرار بود اختلاف در پرداختها را کاهش دهد و شکاف عمیق کارانه دریافتی میان پزشکان و پرستاران را که به گفته فعالان صنفی پرستاران به بیش از ۱۰۰ برابر میرسد، به شکل عادلانهای کاهش دهد، اما شیوه اجرای نادرست آن امروز پرستاران را به یکی از حداقلبگیرترین کارکنان دولت تبدیل کرده است.
فعالان صنفی پرستاران با انتقاد از سیستم پزشکسالار حاکم بر ساختار وزارت بهداشت در ایران میگویند، تنها با اجرای درست و دقیق قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری_دقیقا مانند آنچه برای تعرفهگذاری خدمات پزشکی اتفاق افتاده_ میتوان پرستاران را از مشکلاتی که گرفتار آن هستند، رها کرد.
در حال حاضر و بر اساس گزارشها؛ در بخشهای دولتی و غیردولتی ۲۲۶ هزار پرستار در ۱۰۶۱ بیمارستان مشغول خدمت هستند که ۷۶ درصد آنها را زنان و ۲۴ درصد را مردان پرستار تشکیل میدهند. بنابر اعلام دبیر کل خانه پرستار؛ حدود ۳۵ درصد از پرستاران توسط شرکتهای پیمانکاری واسطه در نظام سلامت به کار گرفته میشوند و دارای قراردادهای موقت هستند. تنوع قراردادی یکی از بزرگترین مشکلات جامعه پرستاری است. اکنون پرستاران تحت مدلهای مختلف قراردادی مانند پرستار ۸۹ روزه، پرستارانِ شرکتی، تبصره ۳، تبصره ۴، پیمانی، قراردادی، رسمی و… فعالیت میکنند که منجر به این میشود که دو پرستار با وجود یک عنوان و وظیفه شغلی، دستمزدهای متفاوتی دریافت کنند.
کمبود بیش از ۱۰۰ هزار پرستار و مهاجرت گسترده پرستاران به خارج از کشور برای دستیابی به موقعیت و مزایای شغلی بهتر از جمله چالشهای دیگر نظام سلامت در ایران است که بویژه پس از پاندمی کووید ۱۹ و افزایش مشکلات و مطالبات عقبافتاده جامعه پرستاری رو به فزونی گذاشته است.
با وجود تجمعات اعتراضی پراکنده پرستاران در برخی مراکز درمانی و تبدیل شدن آنها به یکی از کانونهای بحران اعتراضات کارگری، فقدان اتحادیهها و تشکلهای صنفی مستقل و ضعف انجمنها و تشکلهای صنفی موجود برای سازماندهی نیروی کار، روند به نتیجه رسیدن مطالبات صنفی را با تاخیر طولانیمدت مواجه کرده است.