کرونا با کارگران ایرانی چه کرد؟
شیوع کرونا و در پی آن تعطیلی کارخانهها و کسب وکارها، بازار کار ایران را که پیش از این هم با مشکلات عدیدهای روبرو بود، با شوکی کم سابقه مواجه کرده است. خبرگزاری فارس شنبه ۲۸ تیر از قول جواد حسینزاده، رئیس مرکز آمار ایران گزارش داد در سه ماهه نخست امسال ۲ میلیون نفر از شاغلان کشور بیکار شدهاند. بیش از ١ میلیون و ٢٠ هزار نفر از این آمار را زنان و ٩٧٠ هزار نفر آن را مردان تشکیل میدهند و لرستان که پیش از این صدرنشین شاخص فلاکت بود با افزایش 21درصدی آمار بیکارشدگان، در صدر استانهای آسیب دیده از شیوع ویروس کرونا قرار گرفته است. این در حالی است که پیش از اینها مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی اعلام کرده بود، بین 2.8 میلیون تا 6.4میلیون نفر بر اثر شیوع کرونا به جمعیت بیکاران افزوده میشوند که 70درصد آنها پوشش بیمهای ندارند و در نتیجه از دریافت مقرری بیمه بیکاری محرومند.
به گزارش داوطلب؛ بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، کارگران بخشهای کشاورزی، صنعت ساخت، عمده فروشی و خرده فروشی، حمل و نقل، آموزش ،هتل و رستوران بیشترین آسیب را از شیوع کرونا دیدهاند. این آمارها در حالی ارائه میشود که هیچ گزارشی از وضعیت کارگران بیکار شده و معوقات مزدی آنها در بخش خصوصی و کارگاههای زیرزمینی که درصد بالایی از جمعیت کارگری کشور را تشکیل میدهند و عمدتا در دسته کارگران غیررسمی قرار میگیرند، در دست نیست.
بحران بیکاری در میان زنان شاغل
در این میان وضعیت زنان شغل از دست داده، وخیم تر از مردان است. بنابر گزارش مرکز آمار در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته حدود ۷۰۰ هزار نفر از تعداد شاغلان زن کاسته شده است.
این گزارش نشان میدهد که جمعیت زنان شاغل ۱۵ سال به بالا از چهار میلیون و ۴۷۴ هزار ۴۳۶ نفر در بهار سال گذشته به سه میلیون و ۷۸۹ هزار ۶۶۳ نفر در بهار 99 کاهش پیدا کرده است.
درواقع حدود نیمی از جمعیت یک ونیم میلیونی بیکارشدگان را زنان تشکیل میدهند که قابل تامل است و به نظر میرسد کرونا جمعیت کوچک زنان شاغل را که در شرایط عادی یک پنجم مردان شاغل هستند، بیشتر در معرض آسیب قرار داده است.
لشکر بیکاران در استانهای ایران
برای آنکه متوجه وضعیت بیکاری کارگران ایرانی پس از شیوع کرونا شویم، بد نیست علاوه بر گزارش مرکز آمار ایران به آمار ثبت نام کنندگان بیمه بیکاری در ماههای اخیر سری بزنیم. دولت ایران پس از شیوع کرونا و تعطیلی کسب و کارها با هدف آنچه «حمایت از معیشت کارگران بیکار شده» عنوان میکرد، تصمیم گرفت سه ماه (اسفند، فروردین و اردیبهشت) بیمه بیکاری پرداخت کند و البته وعده داد که در صورت ادامه شیوع کرونا، این پرداختها را تمدید کند. بر اساس آماری که مدیرکل امور بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی ارائه داده پس از شیوع کرونا در مجموع حدود 870هزار نفر برای بیمه بیکاری این ایام در سامانه وزارت کار ثبت نام کردند که از این میان، حدود 750هزار نفر مشمول دریافت بیمهبیکاری شدند.
تهران؛ بیشترین آمار ثبت نام بیمه بیکاری
بنابر گزارشهای منتشر شده در میان استانها، تهران با ثبت نام ۱۵۱هزار و ۷۲۴ نفر برای دریافت بیمه بیکاری در صدر است. شیوع ویروس کرونا در این استان از اوایل اسفندماه خبری شد و همچنان هم این استان به وضعیت سفید نرسیده است. کمترین تعداد ثبت نام بیمه بی کاری هم مربوط به استان خراسان شمالی با ثبت چهارهزار و ۳۹۱ نفر است.
فارس و اصفهان دوم و سوم هستند
استان فارس دومین استان در میان بالاترین نرخ ثبت نام بیمه بیکاری است. این استان در سال ۹۷ یعنی قبل از شروع شیوع ویروس کرونا نرخ بیکاری ۷.۷ درصد داشت اما حالا ۷۳هزار و ۱۹۵نفر از کارگران رسمی آن برای دریافت بیمه بیکاری ثبت نام کرده و شغل خود را با اخراج یا تعطیلی بنگاه از دست دادهاند.
در استان اصفهان هم که جزء استان های صنعتی محسوب می شود، ۶۵ هزار و ۴۳۶نفر از کارگران تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی این استان برای دریافت بیمه بیکاری ثبت نام کرده اند. ورود اصفهان به لیست استانهای با نرخ بالای بیکاری در حالی صورت گرفته که در چند سال گذشته این استان به دلیل خشک سالی با بحرانهای مختلفی مواجه است.
خوزستان، گیلان و مازندران در وضعیت قرمز بیکاری
استان خوزستان نیز که همچنان درگیر شیوع کروناست و این روزها اعتراضات صنفی کارگران نیشکر هفت تپه در آن خبرساز است، جزء نقاط قرمز کشور در بیکاری است. بیش از 31 هزار نفر در استان خوزستان تاکنون برای دریافت بیمه بیکاری ثبت نام کرده اند. استان های مازندران و گیلان هم که در اوایل شیوع ویروس کرونا در ایران بالاترین آمار شیوع را داشتند، با تبعات اقتصادی زیادی همراه بوده اند و بیکاری در سطح وسیعی در این استان ها اتفاق افتاده است. این دو استان که بخش خدمات و گردشگری بالاترین سهم در اشتغال آنها را دارند با آغاز قرنطینه و فضای بعد از شیوع کرونا تعداد زیادی شغل از دست دادند و افراد زیادی هم بیکار شدند. بنابر گزارشها، در استان مازندران نزدیک ۳۱هزار نفر در صف دریافت بیمه بیکاری هستند و در گیلان هم نزدیک به ۲۲هزار نفر برای دریافت بیمه بیکاری ثبت نام کرده اند.